Hộp số CVT là một trong những trang thiết bị quen thuộc và phổ biến trên các dòng xe hơi hiện nay. Vậy thì hộp số này là gì? Cùng Mua Bán tìm hiểu về loại hộp số này qua bài viết dưới đây nhé!
Hộp số CVT là gì?
Đầu tiên chúng ta hãy định nghĩa chi tiết hơn về hộp số CVT. Thuật ngữ “Hộp số biến thiên liên tục” hay hộp số vô cấp CVT, về cơ bản dùng để chỉ một hộp số biến thiên liên tục. Nhiều nhà sản xuất ô tô ngày nay đã đưa hệ thống hộp số tự động vào các mẫu ô tô mới của họ, hầu hết là những mẫu ô tô cỡ nhỏ bình dân.
Trong hộp số vô cấp CVT, tỷ số truyền có thể được thay đổi liên tục mà không cần tách từng bánh răng. Không giống như các loại hộp số xe khác, thiết kế này tạo ra tỷ số truyền bằng cách sử dụng một dây đai và hai hệ thống ròng rọc (thứ cấp và sơ cấp).
Lịch sử hình thành và phát triển của hộp số CVT
Lịch sử của CVT đã có từ hơn 500 năm trước, trong đó nó đã phát triển thành một trong những hộp số ô tô được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay. Leonardo Da Vinci đã vẽ thiết kế ban đầu cho hộp số vào năm 1490. Dù chưa được thực hiện nhưng nó vẫn chỉ là trên giấy.
Hộp số biến tốc, thường được gọi là hộp số vô cấp CVT đầu tiên, được tạo ra bởi Milton Reeves vào năm 1879. Khi Milton Reeves nhận ra tiềm năng của thiết bị, ông đã quyết định lắp đặt nó vào ô tô của mình sau khi ban đầu sử dụng hộp số biến tốc cho thiết bị trong xưởng cưa. Người ta có thể tranh luận rằng đây là chiếc xe đầu tiên trong lịch sử có hộp số biến tốc cơ bản nhất.
Đến năm 1886, Benz và Daimler đã phát triển và cấp bằng sáng chế cho hộp số con lăn đầu tiên. Adiel Dodge sau đó đã nhận được bằng sáng chế của Hoa Kỳ cho hộp số CVT trục lăn vào năm 1935.
Việc phát minh ra hộp số tự động hoàn chỉnh dựa trên sự sắp xếp bánh răng hành tinh vào năm 1939 là một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử phát triển của hộp số. Hộp số CVT đã trải qua một số tiến bộ vượt bậc kể từ năm 1940 và hiện được sử dụng thường xuyên hơn.
Một chiếc ô tô bốn chỗ ngồi nhỏ gọn dẫn động bằng dây đai đã được công ty xe tải DAF trưng bày tại triển lãm ô tô Hà Lan vào tháng 2 năm 1958, bốn năm sau khi bắt đầu phát triển hộp số biến thiên liên tục. Sau buổi trưng bày, 4000 chiếc ô tô DAF này đã được đặt hàng. DAF bắt đầu cung cấp các biến thể hộp số biến thiên liên tục đầu tiên để bán vào năm 1959.
Nhiều nhà sản xuất ô tô hiện đang tập trung vào việc cải tiến hộp số biến thiên liên tục và các tính năng khác trên xe của họ do kết quả của những phát triển đặc biệt này. Subaru trình làng mẫu Justy, hộp số CVT với điều khiển điện tử, tại Tokyo vào năm 1987. Do lo ngại về tiếng ồn của động cơ và an toàn, thị trường không ưa chuộng mẫu xe này.
Ngay sau đó, các nhà sản xuất bổ sung bắt đầu giới thiệu các mẫu xe được trang bị CVT của riêng họ và đã đạt được một số tiến bộ. Năm 1987, Ford và Fiat giới thiệu phiên bản dây đeo bằng thép của Fiesta và Uno, trở thành những chiếc xe nổi tiếng đầu tiên ở châu Âu có hệ thống CVT.
Nissan và Fuji Heavy Industries đã làm việc cùng nhau vào năm 1992 để tạo ra hệ thống N-CVT (Tu AVI). Hệ thống hộp số biến thiên liên tục hình xuyến này lập kỷ lục mới nhờ có bộ biến mô cho phép tạo ra mô men xoắn lớn hơn và công suất tối ưu hơn.
Những tiến bộ của hệ thống truyền dẫn biến thiên liên tục không kết thúc ở đó; vào năm 2002, Saturn Vue trình làng chiếc Saturn đầu tiên được trang bị hộp số vô cấp CVT. Sau đó, vào năm 2005, một loại hộp số khác đã được lắp đặt thay cho loại này.
Ford cũng bắt đầu đưa hộp số biến thiên liên tục vào một số xe ô tô đời mới của mình vào năm 2004. Với nhiều mẫu xe mới được tung ra thị trường, bao gồm Ford Fiesta và Ford Five Hundred, sự kiện này là bước khởi đầu của công ty trong việc thúc đẩy sự phát triển của CVT. Có thể nói rằng truyền động vô cấp đã trở nên quan trọng vào thời điểm đó. Một cơn “sốt” đối với những chiếc xe nhỏ gọn từ bốn đến năm chỗ ngồi.
Công việc mang tính “cách mạng” của hộp số tự động vô cấp đã cho phép phát triển CVT, kể từ đó đã được tinh chỉnh đến mức hoàn hảo về mặt hình thức thiết kế.
>>> Tham khảo thêm: Xe 7 chỗ máy dầu – Những dòng xe 7 chỗ mới nhất 2022
Cấu tạo của hộp số CVT
Hộp số vô cấp CVT luôn đảm bảo có đủ 3 thành phần chính và phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống dây đai truyền lực. Các thành phần sau đây tạo nên cấu trúc của hộp số CVT:
- Hai bánh đai chủ và bánh ròng rọc bị động.
- Đường kính của hai bánh pulley có thể được thay đổi nhờ các bộ truyền động của bộ điều khiển hộp số.
- Cơ cấu đảo chiều chuyển động hộp số.
Mặc dù hộp số biến thiên liên tục cũng kết hợp với bộ vi xử lý và cảm biến, ba bộ phận chính được liệt kê ở trên là những gì giúp cho hộp số hoạt động trơn tru.
Nguyên lý hoạt động của hộp số
Về các nguyên lý hoạt động của hộp số: Các cặp bánh răng không được sử dụng trong hộp số vô cấp CVT để thay đổi tỷ số truyền cho từng bánh răng. Thay vào đó, một hệ thống gồm hai ròng rọc được kết nối bằng dây đai được sử dụng (có thể là vòng bi kim loại hoặc cao su).
Mỗi rãnh của pulley sẽ trượt vào và trượt ra để thay đổi độ cao của mỗi đầu dây đai khi xe tăng hoặc giảm tốc. “Bánh răng” cho xe sẽ được tạo ra bởi tỷ lệ thay đổi bán kính quay của ròng rọc này.
>>> Tham khảo thêm: Cruise control là gì? Chức năng và cách sử dụng Cruise control
So sánh hộp số CVT và hộp số AT
Cả AT và CVT đều là hộp số tự động, tuy nhiên AT có cấu tạo là bánh răng trục sơ cấp và trục thứ cấp sẽ liên kết với nhau ở nhiều vị trí khác nhau để tạo ra cấp số. Ngược lại, CVT thay đổi tỷ số truyền bằng cách sử dụng dây đai và ròng rọc thay vì một bánh răng được kết nối.
Hộp số CVT có thể tạo ra vô số tỷ số truyền vì không cần bánh răng, dẫn đến hộp số “vô cấp” – hay nói chính xác hơn là “vô số cấp”.
Cùng tìm hiểu về ưu và nhược điểm của hai loại hộp số theo bảng dưới đây:
| Loại hộp số | Ưu điểm | Nhược điểm |
| Hộp số CVT |
|
|
| Hộp số AT |
|
|
So sánh hộp số CVT và hộp số MT
Người lái phải hoàn toàn độc lập trong khi chuyển số sao cho vừa vặn tối ưu, đồng thời kết hợp linh hoạt với bàn đạp ly hợp để hộp số MT (hay còn gọi là hộp số sàn) vận hành trơn tru. Vì vậy:
Tuy không có hộp số vô cấp CVT nhưng xe trang bị hộp số sàn mang đến cảm giác lái tự tin hơn cho người lái. Người lái xe ô tô hộp số sàn phải tập trung nhấn và nhả ly hợp và chuyển số chính xác, điều này rất mệt mỏi, đặc biệt là khi lái xe qua khu đô thị đông đúc và dừng lại chờ ở nhiều đèn đỏ. Ngược lại, người dùng hộp số vô cấp CVT sẽ được trải nghiệm cảm giác thư thái tột độ.
>>> Tham khảo thêm: Các loại động cơ ô tô – Mỗi động cơ phù hợp với nhu cầu sử dụng như thế nào?
Giải đáp thắc mắc liên qua đến hộp số CVT
Giá thành thay hộp số CVT
Nhiều ô tô ngày nay có hộp số CVT, tuy nhiên do bảo dưỡng không tốt nên dây đai của hộp số CVT có thể bị hỏng, buộc phải thay hộp số hoàn toàn với chi phí lên đến 120 triệu đồng. Vậy nên, hãy thường xuyên kiểm tra định kỳ, bảo dưỡng để hộp số của bạn có thể hoạt động hiệu quả.
Thay dầu hộp số CVT dùng loại nào tốt nhất?
Hầu hết mọi người hiện nay thích mua dầu hộp số có công suất từ 80W-90W do nhu cầu sử dụng rộng rãi. Tuy nhiên, họ không chắc chắn về thương hiệu để mua. Sau đó, bạn có thể quyết định dựa trên đặc điểm của từng loại sau đó chọn sản phẩm phù hợp nhất với xe của bạn. Mặc dù có một số sản phẩm trên thị trường, Shell và Castrol vẫn tiếp tục là hai thương hiệu nổi tiếng và được yêu thích nhất.
>>> Tham khảo thêm: Doanh số và giá thành các hãng xe ô tô tại Việt Nam bán chạy nhất
Chạy bao lâu thì nên thay dầu hộp số CVT?
Sổ tay hướng dẫn sửa chữa quy định chu kỳ thay dầu 40.000 km cho hộp số CVT. Để duy trì độ bền, ngăn ngừa những hư hỏng không lường trước được và giữ cho hộp số hoạt động bình thường như trên một chiếc ô tô hoàn toàn mới, bạn nên kiểm tra hộp số sau mỗi 15.000 km.
Trên đây là tất cả những thông tin liên quan đến hộp số CVT mà Mua bán muốn chia sẻ đến bạn. Có thể thấy hộp số này là một trong những bộ phận vô cùng quan trọng đối với các loại xe. Hãy cân nhắc, tham khảo những thông tin trên để có thể đưa ra quyết định chính xác, đúng đắn khi loại hộp số. Đừng quên truy cập Muaban.net để tìm hiểu thêm các thông tin liên quan đến ô tô khác.
>>> Xem thêm: So sánh xe ô tô chạy điện và xăng: Lựa chọn nào là đúng đắn?
