Mỗi ngày bạn có thể tiếp nhận hàng nghìn thông tin khác nhau từ: kinh tế, xã hội, chiến tranh, dịch bệnh,.. Các thông tin trên đến từ nhiều nguồn khác nhau, có cả chính thức và không chính thức. Tuy vậy không ai chú trọng đến việc hiểu rõ bản chất thông tin là gì để có nguồn tiếp thu đúng đắn. Hãy cùng Mua Bán tìm hiểu vấn đề qua bài viết sau nhé!
1. Khái niệm thông tin là gì?
Thông tin là một khái niệm trừu tượng, đó có thể là một định nghĩa, một suy nghĩ hoặc một dữ liệu được truyền đạt, chia sẻ qua nhiều hình thức khác nhau.
Luật Tiếp cận thông tin 2016 tại Điều 2 có giải thích định nghĩa về thông tin là gì như sau: Thông tin là tin tức, dữ liệu được chứa đựng trong hồ sơ, tài liệu, văn bản có sẵn. Thông tin có thể tồn tại dưới dạng chữ viết, bản in, bản điện tử, tranh, ảnh, băng ghi hình, ghi âm hoặc các dạng khác nhau.
Từ điển Bách Khoa toàn thư Việt Nam cũng có một định nghĩa về thông tin là gì: Thông tin là một khái niệm của khoa học hiện đại, khái quát về những tri thức, hiểu biết thu nạp được qua các cuộc khảo sát, nghiên cứu hoặc trao đổi giữa các đối tượng.
Còn thông tin trong tiếng anh là “Information”.
2. Vai trò của thông tin là gì?
Thông tin từ lâu đã trở thành cơ sở cho nhiều hoạt động xã hội khác nhau như nghiên cứu, xuất bản, tiếp thị, giáo dục và cả hoạt động chính trị. Thông tin có khả năng thay thế nhiều nguồn tài nguyên và sở hữu khả năng truyền đạt với tốc độ rất cao. Hiện nay, việc quản lý và khai thác nguồn tài nguyên thông tin rất được chú trọng.
Tại nhiều quốc gia trên thế giới, thông tin đã trở thành một loại hàng hóa. Điều này đã hình thành một tổ chức mới trong nền kinh tế quốc dân mang tên khu vực dịch vụ thông tin. Những tổ chức này ngày càng tạo ra nhiều sản phẩm và dịch vụ dưới dạng hệ thống thông tin và đóng góp một phần không nhỏ vào nền kinh tế.
Vậy vai trò chính yếu của thông tin là gì? Có thể thấy rằng, khối lượng, chất lượng của thông tin và khả năng tiếp nhận thông tin đã trở thành tiêu chí đánh giá trình độ phát triển kinh tế của một quốc gia.
>>> Tham khảo thêm: Database là gì? 5 Vai Trò Quan Trọng Của Database Hiện Nay
3. Thuộc tính của thông tin là gì?
Bạn có thể dễ dàng bắt gặp bất kỳ thông tin nào trên mạng xã hội hay ngoài đời thực. Nhưng thông tin đó chỉ có giá trị và ý nghĩa khi nó được truyền đạt, phổ biến và được sử dụng. Có thể nói, thông tin là đúng hay sai, tốt hay xấu đều phụ thuộc vào trong quá trình giao lưu của nó.
Để giao lưu thông tin tốt nhất, cần hiểu rõ bản chất của thông tin, từ đó biết cách thể hiện, truyền đạt. Trong đời sống hằng ngày, thông tin được truyền đi dưới dạng ngôn ngữ bằng cách sử dụng câu từ, cú pháp trong lời nói để thể hiện.
Hoạt động xử lý thông trong việc giải quyết các vấn đề xã hội và con người được quan tâm đáng kể. Khác với những nguồn tài nguyên khác, thông tin có thể được mở rộng, phát triển không ngừng và chỉ bị giới hạn bởi thời gian và khả năng tiếp nhận, nhận thức của con người.
Vậy tóm lại, thuộc tính của thông tin là gì?
- Thông tin có thể được lan truyền một cách tự nhiên.
- Thông tin không bao giờ bị cạn kiệt khi sử dụng mà ngược lại có thể tái tạo để trở nên phong phú hơn.
- Thông tin cũ có thể được dùng để bổ sung vào nguồn thông tin mới.
- Thông tin có thể chia sẻ, mua bán nhưng không bị mất đi trong quá trình giao dịch.
4. Các dạng thông tin
Thông tin có nhiều dạng khác nhau. Mỗi kiểu thông tin cũng được định nghĩa và sử dụng khác nhau trong cuộc sống hằng ngày.
4.1 Thông tin khái niệm
Thông tin khái niệm được hiểu như những lý thuyết, định nghĩa, giả thuyết, khái niệm, ý tưởng và còn hơn thế nữa. Một định nghĩa trừu tượng được đưa ra cho một vấn đề không phải lúc nào cũng bắt nguồn từ khoa học, mà còn xuất phát từ niềm tin, triết lý.
Một thông tin khái niệm có thể được hình thành và chia sẻ thông qua phương pháp so sánh và phản ánh. Từ đó tạo ra những triết lý lưu truyền rộng rãi, nhưng những triết lý này có thể không được nhìn thấy bằng hiện vật, cũng không thể chứng minh được.
Một số ví dụ về thông tin khái niệm có thể quen thuộc với chúng ta:
- Thuyết tiến hóa của Charles Darwin.
- Các khái niệm về định luật hấp dẫn của Issac Newton.
>>> Tham khảo thêm: Data Engineer là gì? Cơ hội làm việc của nghề Data Engineer hiện nay
4.2 Thông tin thủ tục
Thông tin thủ tục còn được hiểu là kiến thức mệnh lệnh. Dạng thông tin này là một phương pháp giúp chúng ta biết được nên làm việc gì đó như thế nào và khi nào nên áp dụng. Đây là loại thông tin rất khó được giải thích và cần ghi nhớ thật kỹ.
Đây là một số ví dụ giúp bạn hiểu hơn về thông tin thủ tục:
- Thắt dây an toàn: Đây là hành động cần thiết khi đi ô tô, được xem như một thủ tục cần có. Việc này cần thực hiện vài lần để có thể quen với việc này mà không cần nhắc nhớ.
- Lái xe ô tô: Bạn vẫn thi đỗ bằng lái và sử dụng xe đúng quy định dù không biết nhiều kiến thức vận hành máy móc rập khuôn, rườm rà.
4.3 Thông tin chính sách
Thông tin chính sách được áp dụng vào những trường hợp cần đưa ra quyết định lựa chọn và hình thành các chính sách. Kể cả các điều luật, quy định, quy tắc, hướng dẫn của một tổ chức hoặc một địa điểm nào đó. Thông tin chính sách có thể được biểu thị dưới nhiều dạng khác nhau như hình ảnh, mô tả, sơ đồ, âm thanh, văn bản.
Sau đây là một số các ví dụ về thông tin chính sách:
- Sơ đồ tổ chức.
- Hiến pháp Hoa Kỳ.
- Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.
- Sơ đồ thực phẩm kim tự tháp.
- Các chính sách quy định, các điều khoản hạn chế của chính phủ.
4.4 Thông tin kích thích
Thông tin kích thích được hiểu là một phản ứng hoặc một kích thích khi bắt gặp vấn đề, sự việc nào đó. Bạn có thể thu được thông tin kích thích qua nhiều cách khác nhau như quan sát, truyền miệng hoặc các kênh truyền thông.
Nếu vô tình bắt gặp người quen trên đường và có cảm xúc tích cực, điều này sẽ kích thích khiến bạn có thể phát sinh hành động như chào hỏi, mỉm cười, vẫy tay. Ngược lại nếu có cảm xúc tiêu cực, bạn sẽ có cảm giác muốn né tránh và bỏ đi hướng khác.
Sau đây là ví dụ về thông tin kích thích:
- Phản ứng tự vệ khi gặp nguy hiểm.
- Cảm thấy vui vẻ khi vô tình nghe được lời khen từ người khác trong lúc bản thân vắng mặt.
4.5 Thông tin thực nghiệm
Thông tin thực nghiệm có thể thu thập được thông qua nhiều cách khác nhau như cảm nhận qua giác quan, quan sát, kiểm tra, thử nghiệm giả thuyết. Thông tin thực nghiệm luôn được xác minh tính đúng sai thông qua các yếu tố định lượng và định tính.
Một số ví dụ về thông tin thực nghiệm:
- Di truyền và DNA.
- Lý thuyết động học của vật chất.
Thông tin và chứng thực của thông tin thực nghiệm sẽ đối lập với những thông tin và chứng thực của thông tin mang tính giai thoại. Thông tin giai thoại thường là kinh nghiệm và lời kể lại của các cá nhân, không có tính xác thực.
4.6 Thông tin chỉ thị
Thông tin chỉ thị dùng để hướng dẫn, cung cấp thông tin để thực hiện một công việc nào đó. Thông tin chỉ thị thường có dạng lời nói, văn bản và có thể áp dụng bởi lãnh đạo tại các cơ quan làm việc, trong quân đội, chính phủ hoặc các trường hợp tương tự. Thông tin chỉ thị cũng được áp dụng để thi hành pháp lý, bảo vệ an toàn cho các cá nhân và tính mạng.
Một số ví dụ về thông tin chỉ thị:
- Huấn luyện.
- Phương thức hoạt động trong một tổ chức nào đó.
- Bảng đánh giá hiệu quả công việc.
- Lãnh đạo chỉ đạo.
- Lệnh quân sự.
4.7 Các phân loại thông tin khác
Ngoài ra cũng có một số loại thông tin khác khá phổ biến:
- Thông tin thực tế: Thông tin thực tế được đề cập đến những khái niệm đã được chứng minh, có độ tin cậy cao tương tự như khoa học.
- Thông tin chủ quan: Đây là dạng thông tin xuất phát từ một ý kiến, quan điểm của một cá nhân nào đó.
- Thông tin khách quan: Đây là dạng thông tin đưa ra nhiều quan điểm từ nhiều mặt của vấn đề. Bạn có thể bắt gặp thông tin khách quan trên bất kỳ bài báo, ấn phẩm khoa học, y học.
- Thông tin phân tích: Thông tin phân tích được dùng để giải thích những thông tin thực tế, xác định cách thức dùng để tạo ra một hệ quả nào đó.
>>> Tham khảo thêm: Data Analyst Là Gì? Tiềm năng phát triển của ngành Data Analyst
5. Thông tin được công khai theo những hình thức nào?
Không chỉ hiểu được thông tin là gì, bạn cần nắm rõ các hình thức công khai tin tức để có được cơ sở xác thực.
5.1 Đăng tải trên cổng thông tin điện tử
Thông tin được đăng công khai trên cổng điện tử, trang thông tin điện tử bao gồm:
- Thông tin hướng dẫn cách thực hiện pháp luật, chính sách, quy định, chế độ.
- Thông tin danh mục chương trình, dự án đầu tư và kết quả thực hiện kế hoạch, sử dụng vốn.
- Các hình thức văn bản pháp luật, thủ tục hành chính, quy trình giải quyết công việc, điều ước quốc tế của cơ quan nhà nước.
- Chương trình, kế hoạch công tác hằng năm của nhà nước.
- Chương trình quy hoạch, phát triển kinh tế – xã hội.
- Báo cáo thống kê về ngành, báo cáo tài chính hằng năm trong lĩnh vực quản lý.
- Thông tin về đề tài khoa học, danh mục và kết quả của chương trình.
- Các thông tin cần thiết vì lợi ích sức khỏe của cộng đồng.
5.2 Công khai trên phương tiện thông tin đại chúng
Cơ quan nhà nước phải có trách nhiệm cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ và kịp thời cho các cơ quan thông tin đại chúng. Trường hợp áp dụng cho các nguồn thông tin phải được công khai trên phương tiện truyền thông đại chúng theo quy định của pháp luật (theo Điều 20, Luật Tiếp cận thông tin).
Khi đăng tải thông tin trên báo chí, người đăng cần tuân thủ các quy định thông tin. Cần đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và kịp thời đến người dân.
5.3 Công khai bằng cách đăng Công báo
Việc đăng Công báo nhằm công khai tin tức cần được thực hiện theo quy định của pháp luật. Hình thức Công báo được xuất bản theo 2 hình thức chính: Công báo in và Công báo điện tử. Cụ thể:
- Công báo in được in và xuất bản trên giấy.
- Công báo điện tử thực chất là bản điện tử của Công báo in, được đăng tải khi Công báo in phát hành chính thức.
5.4 Niêm yết tại trụ sở cơ quan và các địa điểm khác
Cũng theo Luật Tiếp cận thông tin Điều 21, công khai niêm yết thông tin tại các địa điểm cơ quan nhà nước hoặc các khu vực được chỉ định cần phải đúng theo quy định pháp luật. Trong đó, việc tuân thủ đúng thời gian và địa điểm niêm yết là điều cần thiết.
Trường hợp thông tin được yêu cầu niêm yết công khai nhưng chưa quy định về thời gian, địa điểm thì cần được niêm yết tại các trụ sở của cơ quan nhà nước hoặc địa điểm sinh hoạt cộng đồng trong ít nhất là 30 ngày kể từ ngày nhận được thông báo.
5.5 Công khai thông qua các hình thức khác
Ngoài các hình thức đã nêu, thông tin còn được công khai qua một số hình thức như: việc tiếp dân, họp báo, thông cáo báo chí của người phát ngôn cho cơ quan nhà nước. Hoặc trong trường hợp cần thiết, có thể lựa chọn các hình thức công khai thuận lợi cho công dân, nhưng cần được cơ quan nhà nước xác định.
Thông tin là gì? Những dạng thông tin nào phổ biến trong đời sống hằng ngày? Câu trả lời hẳn đã được giải đáp qua bài viết trên. Hy vọng bài viết trên có thể giúp bạn tiếp cận và nhận dạng được những nguồn thông tin hữu ích. Truy cập Muaban.net để theo dõi thông tin mới nhất về thị trường việc làm mới 2023.
>>> Xem thêm: Data Warehouse là gì? Top 7 ứng dụng quan trọng của kho dữ liệu
