Doanh nghiệp có quy mô lớn, kinh doanh đa ngành nghề thường được gọi là tập đoàn. Thực tế cho thấy hiện nay số lượng tập đoàn tại Việt Nam không quá nhiều. Vậy thực chất tập đoàn là gì? Các doanh nghiệp cần những điều kiện gì để thành lập tập đoàn? Hãy cùng Mua Bán tham khảo qua bài viết này nhé.
1. Tập đoàn là gì?
1.1 Định nghĩa tập đoàn
Tập đoàn là một khái niệm xuất hiện rất nhiều trong thị trường kinh doanh. Bạn có thực sự hiểu tập đoàn là gì? Nói một cách đơn giản nhất, một tập đoàn là một hệ thống liên kết của nhiều doanh nghiệp hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau và tạo thành một cơ cấu công ty lớn, phức tạp về quản lý.
Tập đoàn cũng được coi như một công ty mẹ và các công ty con, hoạt động và kinh doanh không có cạnh tranh. Tập đoàn trong tiếng Anh còn được thể hiện qua nhiều từ như: Group, Corporation, v.v. Chế độ quản lý trong tập đoàn cũng vô cùng nghiêm ngặt, hầu hết các hoạt động đều phải theo quy định của công ty mẹ.
Tùy theo hình thức pháp lý của công ty con mà công ty mẹ sẽ thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình dưới các tư cách khác nhau (đối tác, chủ sở hữu, cổ đông). Công ty mẹ cũng phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trong trường hợp công ty con buộc phải thực hiện một hoạt động khác với lĩnh vực đã đăng ký. Hay trường hợp công ty con hoạt động không có lãi.
>>>Có thể bạn quan tâm: Công ty đa quốc gia (MNC) là gì? Những điểm nổi bật của MNC
1.2 Đặc điểm nhận biết một tập đoàn
- Không có tư cách pháp nhân, không được thành lập theo quy định của Luật Doanh nghiệp;
- Hoạt động theo hình thức công ty mẹ, công ty con. Công ty mẹ, công ty con có tư cách pháp nhân, có các quyền và nghĩa vụ của một công ty độc lập theo quy định của pháp luật;
- Chính phủ là cơ quan xem xét, lựa chọn, đề nghị thành lập tập đoàn kinh tế;
- Việc thành lập tập đoàn kinh tế phải được sự đồng ý của cơ chế thành lập và căn cứ vào quyết định thành lập của Thủ tướng Chính phủ;
- Tên công ty thường bắt đầu bằng từ “Tập đoàn”. Nhưng việc này không nằm trong điều kiện bắt buộc.
1.3 Tập đoàn kinh tế nhà nước là gì?
Tập đoàn kinh tế nhà nước, tổng công ty nhà nước là nhóm các doanh nghiệp lớn liên kết với nhau dưới hình thức công ty mẹ – công ty con và các hình thức khác, tạo thành một tổ hợp doanh nghiệp liên kết chặt chẽ lâu dài với nhau về kinh tế, công nghệ, thị trường, các yếu tố khác và lợi ích kinh doanh.
Trong đó, công ty mẹ là công ty do Nhà nước sở hữu 100% vốn cổ phần hoặc nắm quyền chi phối theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Công ty con của công ty hạng I là công ty chịu sự kiểm soát của công ty hạng I, được tổ chức dưới hình thức công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn có một hoặc hai thành viên hợp danh trở lên, công ty dưới hình thức công ty mẹ – công ty con, công ty liên doanh, công ty con ở nước ngoài, công ty con của doanh nghiệp hạng II và các cấp tiếp theo; các công ty trực thuộc tập đoàn.
1.4 Tập đoàn kinh tế tư nhân là gì?
Tập đoàn kinh tế tư nhân được hình thành do sự lớn mạnh về quy mô, mở rộng phạm vi hoạt động của chính các doanh nghiệp. Việc thành lập tập đoàn hoàn toàn do nhu cầu, nội lực của công ty và không có quyết định chuyển đổi, sắp xếp quản lý nào, Tập đoàn có thể nắm giữ 100% vốn điều lệ hoặc nắm giữ cổ phần, phần vốn góp chi phối tại các công ty con.
Trong tập đoàn kinh tế tư nhân, công ty mẹ được tổ chức là công ty cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn. Công ty con được tổ chức thành công ty cổ phần hoặc công ty trách nhiệm hữu hạn theo quy định của pháp luật về công ty hoặc pháp luật hiện hành.
Công ty mẹ, công ty con và các công ty khác hợp thành tập đoàn kinh tế có quyền, nghĩa vụ, cơ cấu tổ chức, quản lý và hoạt động theo hình thức tổ chức công ty theo quy định của pháp luật về công ty, pháp luật có liên quan và Điều lệ công ty.
2. Cơ cấu tổ chức của tập đoàn kinh tế
Khi tìm hiểu tập đoàn, vấn đề cơ cấu tổ chức chắc chắn không thể bỏ qua. Vì nó là nhân tố, là cơ sở để xem xét sự vận hành của một xã hội. Trên thực tế, tổ chức trong tập đoàn là sự kết hợp giữa công ty mẹ, công ty con và các công ty thành viên.
Mỗi công ty trong tập đoàn sẽ có các quyền và nghĩa vụ của một công ty độc lập theo quy định của pháp luật. Trong các trường hợp sau đây, công ty sẽ được coi là công ty mẹ:
- Có trên 50% vốn đăng ký/tổng số cổ phần của công ty.
- Có quyền bổ nhiệm theo đa số tất cả các thành viên hội đồng quản trị, người quản lý và tổng giám đốc. Quyền này có thể được thực hiện trực tiếp hoặc gián tiếp.
- Công ty có quyền sửa đổi, bổ sung điều lệ. Một điều khác bạn cần hiểu khi nói đến kinh doanh là hệ thống phân cấp.
- Công ty mẹ được ủy quyền góp vốn, mua cổ phần của công ty con. Trong thời gian này, công ty con không có quyền bỏ vốn mua cổ phần của công ty mẹ. Đặc biệt, các công ty con phải hoạt động dưới sự quản lý giống như công ty mẹ và không được nắm giữ lẫn nhau bằng cách mua cổ phần, góp vốn.
>>>Có thể bạn quan tâm: Tổ chức là gì? Chức năng của tổ chức trong doanh nghiệp
3. Điều kiện để thành lập tập đoàn
Được phép đăng ký thành lập tập đoàn chắc chắn là mơ ước của rất nhiều người. Vì nó chứng tỏ sự mở rộng quy mô kinh doanh của bạn. Để làm được điều này, doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện sau:
- Trong 3 năm liên tục kinh doanh phải có lãi.
- Điều kiện và tình hình tài chính của doanh nghiệp vẫn đảm bảo theo đánh giá của chủ sở hữu.
- So với các công ty cùng lĩnh vực, trình độ nguồn nhân lực và năng suất lao động của công ty đều ở mức trên trung bình.
- Máy móc, công nghệ phục vụ sản xuất kinh doanh, trang thiết bị luôn được đầu tư quản lý theo hướng hiện đại và liên tục được cải tiến, sửa đổi mang lại năng suất vượt trội.
- Quản lý cổ phần và phần vốn góp có hiệu quả và chất lượng.
Doanh nghiệp phải được cấp phép hoạt động trong cả nước và nước ngoài. Nếu bạn muốn thành lập một tập đoàn mới, bạn sẽ phải đáp ứng các điều kiện sau:
- Lĩnh vực hoạt động của công ty phải là ngành liên quan đến sản xuất và cung cấp sản phẩm và dịch vụ.
- Đặc biệt, khu vực này phải đảm bảo an toàn kinh tế và an ninh quốc gia. Công ty phải tạo nền tảng cho cơ sở hạ tầng kinh tế của đất nước.
- Hoạt động của tập đoàn cũng cần tạo động lực nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và nền kinh tế đất nước.
- Ngành nghề dự định hoạt động phải thuộc ngành nghề trong danh mục xét duyệt cho phép thành lập công ty (tùy từng thời điểm sẽ khác nhau do Thủ tướng Chính phủ quy định).
- Khi thành lập tập đoàn kinh tế, công ty mẹ sẽ phải tuân thủ các quy định về: Vốn cổ phần, nhân sự, năng lực chuyển giao và sử dụng công nghệ, nguồn lực tài chính, công ty con, v.v.
4. Phân biệt giữa công ty và tập đoàn
Theo Điều 188 Luật Doanh nghiệp 2014 hiện hành, tập đoàn kinh tế là nhóm các công ty có mối quan hệ với nhau thông qua cổ phần, phần vốn góp hoặc liên kết khác.
Do đó, một tập đoàn là một tập hợp của nhiều doanh nghiệp khác nhau có quan hệ sở hữu vốn. Có thể hiểu “lớn + nhiều = tập đoàn”.
Những đặc điểm cần biết để phân biệt tập đoàn và công ty:
- Tập đoàn kinh tế không phải là một loại hình công ty, không có tư cách pháp nhân và không phải đăng ký thành công ty;
- Tập đoàn là tập hợp các công ty thành viên có tư cách pháp nhân độc lập, không đại diện cho tập đoàn trước bên thứ ba.
Nếu bạn đang tìm kiếm việc làm, thì có thể tham khảo nhanh các tin tuyển dụng dưới đây:
5. Công ty được chuyển thành tập đoàn khi nào?
Theo khoản 3 Điều 9 Nghị định số 69/2014/NĐ-CP, tập đoàn kinh tế được thành lập khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:
5.1 Về ngành, nghề kinh doanh
Có ngành, nghề kinh doanh chính thuộc các lĩnh vực sản xuất, cung ứng sản phẩm, dịch vụ đặc biệt quan trọng đối với an ninh kinh tế quốc gia; tạo nền tảng cho kết cấu hạ tầng kinh tế quốc dân; tạo động lực nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và của cả nền kinh tế.
Lưu ý: Thủ tướng Chính phủ quy định cụ thể ngành, lĩnh vực hoạt động khi thành lập tập đoàn kinh tế trong từng thời kỳ.
5.2 Đối với riêng công ty mẹ
Vốn điều lệ của công ty mẹ không dưới 10 nghìn tỷ đồng. Trường hợp công ty mẹ được tổ chức là công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn 2 thành viên trở lên thì vốn nhà nước ít nhất phải bằng 75% vốn đăng ký của công ty mẹ.
Có nguồn nhân lực có trình độ, kinh nghiệm và năng lực kinh doanh trong ngành nghề chính và ngành nghề liên quan; quản lý, điều hành vốn đầu tư, điều phối hoạt động của các công ty con, công ty liên kết.
Có khả năng sử dụng công nghệ, thương hiệu và bí quyết thị trường để quản lý các doanh nghiệp con và xây dựng mối quan hệ với các doanh nghiệp liên kết khác.
Có nguồn tài chính hoặc phương án huy động nguồn tài chính khả thi, đảm bảo đầu tư đủ vốn vào công ty con, công ty liên kết.
5.3 Đối với mối quan hệ công ty mẹ – công ty con
Tập đoàn kinh tế phải có ít nhất 50% công ty con hoạt động trong các khâu, công đoạn then chốt của ngành, lĩnh vực hoạt động chính và tổng giá trị cổ phần, phần vốn góp của công ty mẹ trong doanh nghiệp. Công ty con này phải có ít nhất 60% tổng vốn đầu tư của công ty mẹ vào các công ty con và công ty liên kết.
Công ty con do công ty mẹ nắm giữ 100% vốn cổ phần phải là công ty con được hình thành để phát triển và nắm giữ bí quyết công nghệ trực tiếp phục vụ cho việc thực hiện nhiệm vụ, hoạt động kinh doanh chính của công ty mẹ.
Sau khi đáp ứng các điều kiện trên, Thủ tướng Chính phủ quyết định đối với công ty mẹ.
Tập đoàn doanh nghiệp được lập Đề án thành lập tập đoàn kinh tế trong từng thời kỳ trên cơ sở đề nghị của Bộ quản lý, Ủy ban nhân dân tỉnh, Thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) và ý kiến Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Như vậy, tổng công ty là tổ chức không có tư cách pháp nhân, hoạt động theo mô hình công ty mẹ và công ty con. Để trở thành tập đoàn, các công ty phải đáp ứng những điều kiện hết sức khắt khe như trên.
Như vậy, với những chia sẻ trên của Mua Bán chắc hẳn bạn đã hiểu được tập đoàn là gì cũng như các điều kiện để thành lập tập đoàn. Và nếu bạn có nhu cầu tìm hiểu việc làm ở các tập đoàn nói riêng và các doanh nghiệp nói chung thì đừng quên Muaban.net là website giới thiệu việc uy tín, chất lượng hiện nay nhé!
>>>Xem thêm:
- Doanh nhân là gì? Cách trở thành một doanh nhân thành đạt
- CEO là gì? Giải đáp ngay 6 vấn đề liên quan đến CEO có thể bạn chưa biết!