Nắm vững kỹ năng ra quyết định là chìa khóa quan trọng giúp bạn thành công trong công việc và cuộc sống. Từ những quyết định nhỏ nhặt hàng ngày đến những lựa chọn quan trọng quyết định tương lai, kỹ năng ra quyết định luôn là yếu tố then chốt. Vậy làm sao để đưa ra quyết định đúng đắn, có những nguyên tắc và các bước nào? Cùng Muaban.net tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
1. Kỹ năng ra quyết định là gì?
Kỹ năng ra quyết định là khả năng đưa ra lựa chọn một cách thông minh, cân nhắc và hiệu quả giữa các lựa chọn khác nhau. Kỹ năng này đòi hỏi sự hiểu biết rõ ràng về mục tiêu, khả năng thu thập và phân tích thông tin, khả năng đánh giá các tùy chọn và lựa chọn phương án tốt nhất.
Một quyết định tốt không chỉ phụ thuộc vào việc lựa chọn đúng phương án, mà còn phụ thuộc vào việc cân nhắc, đánh giá và dự đoán được hậu quả của quyết định đó. Nó cũng liên quan đến việc chấp nhận rủi ro và đối mặt với những hậu quả không lường trước được.
Việc rèn luyện kỹ năng ra quyết định giúp chúng ta không chỉ nâng cao khả năng lãnh đạo, mà còn giúp cải thiện khả năng giải quyết vấn đề, tăng cường sự tự tin và khả năng đối phó với các tình huống khó khăn trong cuộc sống và công việc.
Tham khảo thêm tin đăng việc làm lương cao tại Muaban.net
![[HCM] Tuyển Nhân Viên LĐPT Thời Vụ/ Chính Thức Dịp Tết](https://cloud.muaban.net/images/thumb-glist/2024/10/26/534/bde7a4d22eb043799c8b046650ff6a6d.jpg "Các kỹ năng ra quyết định cần thiết cho một nhà lãnh đạo hiệu quả")
2. Vai trò của kỹ năng ra quyết định
Kỹ năng ra quyết định đóng một vai trò quan trọng không chỉ trong công việc mà còn trong cuộc sống hàng ngày. Khả năng ra quyết định nhanh nhạy, chính xác giúp bạn xác định hướng đi đúng, giải quyết các tình huống khó khăn và vấn đề phức tạp một cách hiệu quả. Kỹ năng ra quyết định còn là một yếu tố quan trọng giúp nâng cao chất lượng công việc, nâng cao tư duy lãnh đạo và quản lý, đồng thời tăng cường khả năng chịu trách nhiệm và tự chủ trong cuộc sống.
- Trong công việc, kỹ năng ra quyết định giúp bạn xác định được mục tiêu, ưu tiên công việc, giải quyết vấn đề và xử lý các tình huống khó khăn. Không chỉ vậy, kỹ năng ra quyết định còn giúp bạn nắm bắt được cơ hội, tăng cường hiệu quả công việc và thậm chí tạo ra sự khác biệt trong môi trường cạnh tranh.
- Trong cuộc sống hàng ngày, kỹ năng ra quyết định giúp chúng ta định hình được hướng đi, tạo lập được kỹ năng lên kế hoạch và mục tiêu cuộc sống. Kỹ năng này còn giúp chúng ta giải quyết được các tình huống khó khăn, mâu thuẫn và đưa ra quyết định tốt nhất cho bản thân và gia đình.
- Trong quản trị doanh nghiệp, kỹ năng ra quyết định có vai trò then chốt. Một quản trị viên giỏi cần phải biết đưa ra quyết định nhanh chóng, chính xác và phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp. Những quyết định thông minh có thể giúp doanh nghiệp tận dụng được cơ hội, vượt qua khó khăn và phát triển bền vững.
3. Phân loại kỹ năng ra quyết định
Trong một thế giới đầy biến động, việc ra quyết định đúng đắn, nhanh chóng là một yếu tố quan trọng giúp chúng ta đạt được thành công. Để hiểu rõ hơn về kỹ năng này, hãy cùng Mua Bán khám phá các loại kỹ năng ra quyết định phổ biến sau:
3.1 Quyết định theo chuẩn
Quyết định theo chuẩn là dạng quyết định được đưa ra dựa trên các tiêu chuẩn, nguyên tắc đã được xác định trước. Những quyết định này thường được áp dụng trong các tình huống có cấu trúc rõ ràng, tiêu chuẩn đánh giá và được xác định cụ thể. Đây cũng là phương pháp đưa ra quyết định nhanh nhất, không cần thời gian để tìm hiểu thông tin.
Ví dụ, trong một công ty, khi nhân viên vi phạm nội quy, người quản lý sẽ dựa vào quy định của công ty để xử lý. Trong trường hợp này, quyết định không dựa vào cảm xúc cá nhân mà dựa vào những chuẩn mực đã được thiết lập theo quy định, luật lệ, nguyên tắc, thủ tục,… trước đó.
3.2 Quyết định cấp thời
Đây là những quyết định được đưa ra trong những tình huống bất ngờ, khẩn cấp. Những quyết định này đòi hỏi người đưa ra quyết định cần có “đáp án” trong thời gian ngắn, không có thời gian tìm hiểu, đánh giá và tốc độ xử lý phải nhanh, chuẩn và dứt khoát.
Loại quyết định này đòi hỏi sự linh hoạt, nhanh nhẹn và khả năng đánh giá tình hình tức thì của người đưa ra quyết định. Ví dụ, khi có một sự cố trong công ty, quyết định cấp thời sẽ giúp giải quyết tình hình nhanh chóng và hiệu quả.
3.3 Quyết định có chiều sâu
Đây được xem là những quyết định quan trọng, mang tính chiến lược và kết quả sẽ làm thay đổi toàn bộ vấn đề. Vì vậy, để ra quyết định theo chiều sâu đòi hỏi mức độ phân tích và nghiên cứu sâu. Người đưa ra quyết định cần hiểu rõ về vấn đề, cân nhắc các hậu quả có thể xảy ra và đưa ra quyết định một cách cẩn trọng. Ví dụ, khi một doanh nghiệp quyết định mở rộng thị trường, họ phải phân tích kỹ lưỡng về thị trường đó, đối thủ, tiềm năng và rủi ro.
4. 7 bước luyện tập kỹ năng đưa ra quyết định
Đưa ra quyết định đúng đắn là một kỹ năng quan trọng và có thể được nâng cao qua thực hành. Dưới đây là 7 bước chi tiết mà bạn có thể thực hiện để cải thiện kỹ năng ra quyết định của bản thân:
4.1 Xác định vấn đề
Trước khi đưa ra một quyết định, bạn cần xác định rõ vấn đề cần giải quyết. Bước này đòi hỏi sự nhận biết và hiểu rõ vấn đề cần giải quyết. Đưa ra câu hỏi chi tiết: Vấn đề là gì? Nó xuất phát từ đâu? Nó ảnh hưởng như thế nào đến công việc, dự án, hoặc mục tiêu? Có ai đó bị ảnh hưởng trực tiếp bởi vấn đề này? Trả lời những câu hỏi này sẽ giúp bạn xác định rõ ràng vấn đề cần giải quyết.
4.2 Phân tích và nhìn nhận vấn đề
Sau khi đã xác định rõ vấn đề, việc quan trọng tiếp theo là phân tích và nhìn nhận vấn đề một cách khách quan nhất.
Để làm được điều này, bạn cần nhìn vấn đề dưới nhiều góc độ và phương diện khác nhau. Hãy xem xét lợi ích và rủi ro liên quan đến mỗi quyết định có thể được đưa ra, dựa trên mỗi khía cạnh của vấn đề.
Đồng thời, bạn cũng cần thấu hiểu rõ những yếu tố thực tế có ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến kết quả. Đây có thể bao gồm cả những yếu tố như thời gian, tài nguyên, hoặc môi trường kinh doanh mà bạn đang hoạt động.
Trong quá trình phân tích, nếu phát hiện ra rằng dữ liệu hoặc thông tin không đầy đủ, đừng ngần ngại tiếp tục tìm hiểu thêm. Mặc dù việc này có thể tốn kém về thời gian, nhưng nó sẽ giúp bạn tránh những quyết định vội vàng, thiếu căn cứ và đảm bảo rằng quyết định cuối cùng của bạn được dựa trên một hiểu biết sâu rộng về vấn đề.
Thực tế, phân tích và nhìn nhận vấn đề có thể tốn nhiều thời gian và công sức nhất trong quá trình ra quyết định. Nhưng đây là bước quan trọng không thể bỏ qua. Bởi lẽ, quyết định thông minh chỉ đến từ sự hiểu biết sâu sắc và đúng đắn về vấn đề.
4.3 Tổng hợp các giải pháp khả thi
Khi đứng trước một vấn đề, có thể có vô số giải pháp được đưa ra, dựa trên quan điểm cá nhân của bạn hoặc nhờ sự tham khảo từ những người khác.
Tuy nhiên, sau giai đoạn phân tích và nhìn nhận vấn đề, nhiệm vụ của bạn là loại bỏ các giải pháp không khả thi, và tập trung vào những phương án có thể thực hiện được.
Để một giải pháp được xem là khả thi, nó phải đáp ứng các tiêu chí sau:
- Giải quyết được vấn đề đang đưa ra: Mục tiêu chính của việc đưa ra giải pháp là để giải quyết vấn đề. Vì vậy, một giải pháp khả thi phải đáp ứng được yêu cầu này
- Phù hợp với những điều kiện hiện có: Không phải tất cả giải pháp đều có thể áp dụng được trong mọi hoàn cảnh. Vì vậy, giải pháp khả thi cần phù hợp với nguồn lực, môi trường và các yếu tố khác có ảnh hưởng đến việc thực hiện giải pháp.
- Có thể kiểm soát và hạn chế được tối đa những tác động bất ngờ không mong muốn: Mỗi quyết định đều mang lại hậu quả, và giải pháp khả thi cần giúp hạn chế những tác động tiêu cực đến mức tối thiểu.
Lưu ý: Để không bị rối trí trước quá nhiều giải pháp, hãy xác định các tiêu chuẩn cụ thể cho quá trình tìm kiếm giải pháp. Điều này sẽ giúp bạn duy trì sự tập trung và hiệu quả trong quá trình đưa ra quyết định.
4.4 Phân tích ưu – nhược điểm của từng giải pháp
Mỗi giải pháp có ưu điểm và nhược điểm riêng. Việc của bạn là đánh giá chúng một cách khách quan, tìm hiểu hậu quả mà mỗi giải pháp có thể mang lại.
4.5 Lựa chọn và đưa ra quyết định
Sau khi đã cân nhắc kỹ lưỡng, bạn cần đưa ra quyết định cuối cùng. Hãy chọn phương án tốt nhất dựa trên việc đánh giá và phân tích ở các bước trước. Đừng quên rằng không có quyết định nào hoàn hảo, chỉ có những quyết định tốt nhất trong từng hoàn cảnh, dựa trên dữ liệu và thông tin hiện có.
4.6 Triển khai quyết định
Một quyết định, dù tốt đến đâu, cũng sẽ không có ích nếu không được thực hiện. Hãy xây dựng một kế hoạch hành động chi tiết và bắt đầu triển khai. Lưu ý, trong quá trình triển khai, việc kiểm soát và điều chỉnh khi cần thiết cũng vô cùng quan trọng.
4.7 Đo lường và đánh giá kết quả
Sau cùng, bạn cần đo lường và đánh giá kết quả của quyết định đã đưa ra. Việc này không chỉ giúp bạn xem xét hiệu quả của quyết định, mà còn cung cấp thông tin hữu ích để bạn cải thiện quyết định trong tương lai. Đánh giá này có thể dựa trên các chỉ số KPIs đã định ra, hoặc các phản hồi từ đối tác, khách hàng, người dùng…
5. Các nguyên tắc để đưa ra quyết định
Đưa ra quyết định đúng đắn không chỉ đòi hỏi kỹ năng mà còn cần tuân theo những nguyên tắc cơ bản. Cùng tìm hiểu ba nguyên tắc quan trọng trong việc ra quyết định sau:
5.1 Nguyên tắc định nghĩa
Trước khi đưa ra bất kỳ quyết định nào, điều quan trọng đầu tiên là hiểu rõ vấn đề. Nguyên tắc định nghĩa yêu cầu chúng ta xác định rõ ràng vấn đề, mục tiêu cần đạt được và các giải pháp tiềm năng. Điều này giúp tạo ra một bức tranh tổng thể về tình hình, từ đó đưa ra quyết định một cách chính xác và hiệu quả.
5.2 Nguyên tắc xác minh sự đầy đủ
Trước khi đưa ra quyết định, chúng ta cần xác minh rằng mình đã thu thập đủ thông tin và tìm hiểu đầy đủ về các khía cạnh liên quan đến quyết định. Việc này bao gồm việc xem xét các thông tin có sẵn, đánh giá các nguồn thông tin và yêu cầu thêm thông tin nếu cần.
Nguyên tắc này giúp chúng ta đưa ra quyết định dựa trên một nền tảng thông tin vững chắc, hạn chế rủi ro và khả năng đưa ra quyết định sai lầm.
5.3 Nguyên tắc đồng nhất
Nguyên tắc đồng nhất đặc biệt quan trọng khi đưa ra quyết định trong môi trường làm việc nhóm, với sự tham gia của hai thành viên trở lên. Khi đối mặt với nhiều luồng thông tin và ý kiến khác nhau, người ra quyết định cần phải thấu hiểu, phân tích và xác định được điểm mấu chốt của sự việc. Điều này đòi hỏi sự xem xét toàn diện các giải pháp tiềm năng một cách khách quan.
Qua quá trình này, người ra quyết định sẽ thống nhất và đi đến một quyết định cuối cùng, đảm bảo sự phù hợp và đồng nhất trong nhóm. Điều này giúp đảm bảo tính nhất quán trong hành động và việc thực hiện quyết định, từ đó xây dựng niềm tin và tăng cường sự hợp tác từ những người khác.
6. Lời khuyên để rèn luyện kỹ năng ra quyết định
Kỹ năng ra quyết định là một yếu tố không thể thiếu đối với mỗi người trong cuộc sống và công việc. Mỗi quyết định của bạn có thể ảnh hưởng đến tương lai và hướng đi của bạn. Do đó, việc rèn luyện và cải thiện kỹ năng này là hết sức cần thiết. Dưới đây, Muaban.net xin chia sẻ một số lời khuyên giúp bạn nâng cao kỹ năng ra quyết định của mình:
6.1 Đặt ra mục tiêu cụ thể
Để ra quyết định chính xác và hiệu quả, bạn cần định rõ mục tiêu bạn đang hướng tới. Mục tiêu cụ thể giúp bạn xác định được hướng đi, giúp bạn nhìn rõ những lựa chọn trước mắt và chọn lựa phù hợp nhất với mục tiêu đặt ra.
Mục tiêu càng chi tiết càng giúp bạn dễ đưa ra hướng đi đúng đắn cho quyết định của mình và chia nhỏ các mục tiêu sẽ tăng thêm động lực thực hiện chúng, hướng đến kết quả tốt nhất.
6.2 Suy nghĩ độc lập
Khi tiếp nhận quá nhiều luồng ý kiến, nếu không có quan điểm cốt lõi của vấn đề bạn sẽ dễ bị lao theo ý kiến của người khác, đồng thời trở thành người ba phải. Vấn đề được phát hiện ra bởi bạn chỉ có bạn hiểu rõ nhất và quyết định cuối cùng phải do bạn đưa ra. Việc tiếp nhận ý kiến để không đưa ra quyết định một cách quá chủ quan, ảnh hưởng đến các quyết định sai lầm, không mong muốn.
6.3 Xác định điểm mạnh và điểm yếu
Hiểu rõ bản thân là yếu tố quan trọng để ra quyết định tốt. Biết được điểm mạnh, điểm yếu của mình sẽ giúp bạn tự tin hơn khi lựa chọn, đồng thời cũng giúp bạn tránh được những lựa chọn không phù hợp.
6.4 Quyết tâm thực hiện
Khi bạn đã đưa ra quyết định, hãy cố gắng hết mình để thực hiện nó. Quyết định không được thực hiện là không có giá trị. Không có quyết định nào là hoàn hảo và không có rủi ro. Tuy nhiên, nếu bạn không thực hiện quyết định của mình, bạn sẽ không bao giờ biết kết quả. Nếu gặp khó khăn, hãy tìm cách vượt qua thay vì từ bỏ ngay lập tức. Quyết tâm thực hiện quyết định của mình sẽ giúp bạn trở nên kiên trì và mạnh mẽ hơn.
6.5 Kiên định với lựa chọn
Đôi khi, quyết định tốt nhất không phải lúc nào cũng dễ dàng để thực hiện. Khi gặp khó khăn, đừng dễ dàng thay đổi quyết định, mà hãy kiên trì và tìm cách vượt qua thách thức.
6.6 Viết ra các quyết định của bản thân
Đây là cách tuyệt vời để cải thiện kỹ năng ra quyết định. Bằng cách viết ra, bạn có thể xem lại và đánh giá lại quyết định của mình, từ đó rút ra được những bài học quý giá.
6.7 Học hỏi từ mọi người xung quanh
Không ai hoàn hảo và biết tất cả mọi thứ. Đôi khi, quyết định tốt nhất là học hỏi từ những người xung quanh. Đừng ngần ngại hỏi đáp, thảo luận để rút ra được những kinh nghiệm quý giá.
6.8 Chịu trách nhiệm với mọi quyết định
Mỗi quyết định đều có hậu quả, và bạn phải sẵn lòng chấp nhận nó. Đó là cách bạn trưởng thành và trở thành người chủ động trong cuộc sống của mình.
6.9 Tránh phân tích quá nhiều
Trong quá trình ra quyết định, thông tin quá nhiều có thể khiến bạn rơi vào trạng thái “bị liệt” không thể ra quyết định. Cần biết cân nhắc và phân tích đủ mức, nhưng cũng phải biết dừng ở một điểm nào đó để hành động.
7. Những kỹ năng hỗ trợ đưa ra quyết định hiệu quả
Để ra quyết định hiệu quả, bên cạnh việc rèn luyện kỹ năng ra quyết định cơ bản, có một số kỹ năng khác cũng rất quan trọng và hỗ trợ quá trình ra quyết định:
- Kỹ năng giải quyết vấn đề: Đây là yếu tố quan trọng giúp bạn nhận biết và xác định vấn đề, sau đó tìm ra các giải pháp khả thi để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.
- Kỹ năng lãnh đạo: Một người lãnh đạo giỏi không chỉ biết ra quyết định mà còn biết cách thuyết phục và dẫn dắt người khác theo quyết định của mình.
- Tư duy phản biện: Kỹ năng này giúp bạn xem xét các vấn đề theo nhiều góc độ khác nhau, nhận biết được những mặt tiêu cực và tích cực của một quyết định.
- Kỹ năng làm việc nhóm: Khi làm việc trong nhóm, bạn sẽ phải học cách lắng nghe ý kiến của người khác và cùng nhóm ra quyết định tốt nhất.
- Kỹ năng quản lý thời gian: Kỹ năng này giúp bạn xác định được thời điểm thích hợp nhất để ra quyết định, tránh việc ra quyết định vội vàng hoặc muộn màng.
- Kỹ năng sáng tạo: Kỹ năng này giúp bạn nghĩ ra được nhiều phương án khác nhau cho một vấn đề, tăng khả năng ra quyết định tốt.
- Trí tuệ cảm xúc: Hiểu và kiểm soát được cảm xúc của bản thân và người khác giúp bạn ra quyết định một cách chính xác và linh hoạt hơn.
Lời kết
Qua bài viết kỹ năng ra quyết định trên, đây cũng là một yếu tố vô cùng quan trọng trong cuộc sống cá nhân, công việc và sự nghiệp của mỗi người. Muaban.net hy vọng bạn đã nắm vững được khái niệm của kỹ năng này, các loại quyết định, vai trò và sự quan trọng của nó, cũng như cách luyện tập và những lời khuyên hữu ích.
Sở hữu tốt kỹ năng nà sẽ giúp bạn tiến xa trong công việc cũng như đạt được những kết quả mong muốn. Trong lĩnh vực kinh doanh, kỹ năng này được áp dụng với nhiều nhân viên để đạt được những thành tựu nhất định. Nếu bạn đang tìm kiếm những cơ hội việc làm mới, có thể tham khảo các thông tin tuyển dụng nhân viên kinh doanh trên website Muaban.net. Chúc bạn sẽ tiến xa hơn trong sự nghiệp nhé!
Xem thêm:
- Kỹ năng làm việc độc lập cho người muốn thành công
- Kỹ năng thuyết trình là gì? Bí quyết thuyết trình thu hút
- Bí quyết rèn luyện kỹ năng quản lý cảm xúc trong công việc
