Cúng cơm cho người đã khuất: Văn khấn, bài cúng chuẩn 2024

Cúng cơm là nghi thức tiễn đưa người đã khuất về thế giới bên kia. Đây là nghi thức khá quan trọng không thể thiếu trong mỗi tang lễ để thể hiện sự tiếc nuối, biết ơn và lòng thành kính dành cho người đã khuất. Vậy nghi thức cúng cơm là gì? Chuẩn bị ra sao? Cùng Mua Bán tìm hiểu nghi thức cúng cơm dành cho người đã khuất thông qua bài viết dưới đây nhé!

Mục lục

I. Nghi thức cúng cơm là gì?

Cúng cơm còn được gọi là lễ cúng Chúc Thực, bắt nguồn từ nghi lễ cúng người đã khuất theo truyền thống phương Đông. Nghi thức cúng cơm sẽ được thực hiện trong các bữa ăn gia đình trong vòng 100 ngày đầu sau sự ra đi của người thân. Nghi thức này được thực hiện chủ yếu tại gia đình, với mỗi bữa ăn chính của gia chủ mất người đều bao gồm một phần của nghi thức để cúng tế cho linh hồn của họ.

II. Ý nghĩa của nghi thức cúng cơm

Nghi thức cúng cơm mang theo nhiều ý nghĩa tinh thần quan trọng trong nhiều văn hóa và tôn giáo, vì nó thể hiện sự tôn trọng và sự tiếc nuối dành cho người đã khuất. Dưới đây là một số ý nghĩa chính của nghi thức cúng cơm:

Báo hiếu và biết ơn: Cúng cơm thường được coi là một cách để con cháu bày tỏ lòng biết ơn và tôn trọng đối với người đã khuất. Đây là một hình thức thể hiện sự kính trọng và biết ơn và dành sự tri ân đối với người đã khuất.
Tôn thờ và tâm linh: Cúng cơm là một hình thức tôn thờ và tâm linh. Nó thể hiện sự tôn vinh cho linh hồn của người đã mất và cầu nguyện cho họ. Đối với nhiều tôn giáo, cúng cơm có ý nghĩa tôn thờ các vị thần hoặc linh hồn tổ tiên.
Duy trì truyền thống và văn hóa: Cúng cơm thường được thực hiện theo các truyền thống và nghi lễ cụ thể của mỗi vùng và tôn giáo. Nó giúp duy trì và kế thừa các giá trị văn hóa và truyền thống của một cộng đồng.

III. Thời gian thực hiện nghi thức cúng cơm

Thời gian thực hiện nghi thức cúng cơm thường sẽ dựa trên quan niệm và tín ngưỡng của từng gia đình và vùng miền. Như đã đề cập trước đó, Thời gian phổ biến nhất cho nghi thức cúng cơm là khoảng 100 ngày kể từ ngày mất của người đã khuất.

Tuy nhiên, ở các địa phương và dân tộc khác nhau, có sự thay đổi về ngày cúng cơm dành cho người đã khuất. Ví dụ, ở một số nơi, người ta thường chỉ thực hiện cúng cơm trong vòng 49 ngày (dựa trên lễ Chung Thất). Theo tín ngưỡng Phật giáo, 49 ngày được cho là đủ để linh hồn siêu thoát khỏi sự vướng bận của cuộc sống trần tục. Do đó, ở miền Bắc, người ta thường tổ chức lễ cúng “49 ngày” cho người đã khuất.

Ở những nơi khác, cúng cơm có thể kéo dài đến 100 ngày hoặc được gọi là lễ thốt khóc (hay còn gọi là thôi khóc). Con số 100 ngày thường được coi là đủ để linh hồn có thể nhập tràng hoàn toàn và siêu thoát khỏi sự ràng buộc của thế gian.

IV. Mâm cúng cơm chuẩn bị những gì?

Đối với mâm cơm cúng cơm cho người đã khuất, gia chủ cần chú ý rằng nó khác biệt so với bữa cơm hàng ngày. Mâm cúng cơm 100 ngày sẽ bao gồm đầy đủ các món ưa thích của người đã khuất khi còn sống, nên gia chủ cần chuẩn bị các món này để dâng lên.

Nếu thực hiện nghi thức cúng cơm theo đạo phật, gia chủ nên chuẩn bị mâm cúng cơm với các món ăn chay, không nên chuẩn bị mâm cúng mặn. Bữa cơm chay mang ý nghĩa giúp linh hồn của người đã khuất được thanh tịnh, dễ dàng siêu thoát và giảm bớt sự ràng buộc.

Một điều quan trọng cần lưu ý là trong 49 ngày đầu, không nên cúng đồ mặn, chỉ nên cúng đồ chay. Sau buổi lễ 49 ngày cho người đã khuất, bạn có thể bắt đầu cúng đồ mặn.

V. Văn khấn nghi thức cúng cơm

NGUYỆN HƯƠNG

Tang chủ nguyện hương…, dâng hương…, lễ hương linh tam… bái, giai quỳ… (Tang chủ quỳ, dâng hương ngang trán vái tên người chết, cắm hương xong, lễ ba lạy và quỳ xuống)

THỈNH HƯƠNG LINH

Chân ngôn thần lực dẫn hương linh

Từ chốn u minh về dương thế

An toạ linh sàng để nghe kinh

Tang gia hiếu tử chí thành hiến dâng. O

THỈNH ĐỨC DI ĐÀ TIẾP DẪN

Nam mô nhất tâm phụng thỉnh

Sông mê dào dạt sóng tình

Biển đau lênh láng lệ mình khóc than

Muốn mau thoát khỏi trần gian

Hãy nên niệm Phật tiêu tan khổ nàn. O

Nam mô Tây Phương Cực Lạc Thế Giới Đại Từ Đại Bi A-di-đà Phật, tay bưng sen vàng tiếp dẫn hương linh ………., pháp danh ………., mất ngày ………., hưởng dương/thọ ………. , hôm nay là ngày cúng cơm (thọ tang, bốn chín ngày, trăm ngày, giáp năm, hai năm), hương thơm ngào ngạt, triệu thỉnh hương linh, trở lại đàn tràng (gia đường), lễ Phật, nghe kinh.

Hương hoa thỉnh, hương hoa triệu thỉnh

Thân cử bước thênh thang

Tâm tự tại an nhàn

Tới lui không vướng mắc

Vượt thoát cảnh trần gian. O

THỈNH ĐỨC QUAN THẾ ÂM TIẾP DẪN

Nam mô nhất tâm phụng thỉnh

Đức Quán Âm tu hành nhiều kiếp

Với lời nguyện tha thiết độ sanh

Khắp muôn nơi cầu nguyện chí thành

Ngài ứng hiện muôn hình tế độ. O

Nam mô Đại Từ Đại Bi Tầm Thanh Cứu Khổ Cứu Nạn Quan Thế Âm Bồ-tát, tay cầm nhành liễu, phóng hào quang tiếp dẫn hương linh ………., pháp danh ………., mất ngày ………., hưởng dương/thọ ………. tuổi, hôm nay là ngày cúng cơm (thọ tang, bốn chín ngày, trăm ngày, giáp năm, hai năm), hương thơm ngào ngạt, triệu thỉnh hương linh, trở lại đàn tràng (gia đường), lễ Phật, nghe kinh.

Hương hoa thỉnh, hương hoa triệu thỉnh

Hồn về dương thế

Phách ở nơi nao

Mau mau tỉnh ngộ

Vượt thoát trần lao.

THỈNH ĐỨC ĐỊA TẠNG TIẾP DẪN

Nam mô nhất tâm phụng thỉnh

U minh dứt hết ngục hình

Dương gian độ thoát chúng sanh không còn

Bồ đề nguyện lớn vuông tròn

Chứng nên Phật quả không còn tử sinh. O

Nam mô U Minh Giáo Chủ Bổn Tôn Địa Tạng Vương Bồ-tát, tay cầm tích trượng, phóng hào quang tiếp độ hương linh ………., pháp danh ………., mất ngày ………., hưởng dương/thọ ………. tuổi, hôm nay là ngày cúng cơm (thọ tang, bốn chín ngày, trăm ngày, giáp năm, hai năm), hương thơm ngào ngạt, triệu thỉnh hương linh, trở lại đàn tràng (gia đường), lễ Phật, nghe kinh.

Hương hoa thỉnh, hương hoa triệu thỉnh

Được nương nhờ oai thần chư Phật

Nay về đây nghe pháp nghe kinh

Hồn thiêng thụ hưởng linh đình

Nén hương, bát nước, ân tình cúng dâng.

CHÂM TRÀ LẦN I

Tang chủ thành tâm hiến trà cho hương linh…

Tang gia hiếu quyến lễ… tạ hương linh nhị… bái. OO

BA LẦN TRIỆU THỈNH

Hương hoa thỉnh, hương hoa triệu thỉnh

Nam mô nhất tâm triệu thỉnh

Tang chủ thành tâm bái thỉnh. Hương linh ơi nghe lời mời thỉnh… hương linh ơi nghe lời mời thỉnh… hương linh ơi nghe lời mời thỉnh… ba lần triệu thỉnh hương linh đã về, hồn thiêng an toạ linh sàng, tang chủ thành tâm thiết đàn hương hoa, cam lồ, pháp thực đủ đầy kính dâng.

DÂNG CƠM CÚNG

Tang chủ thành tâm dâng cơm.

(Tang chủ gắp thức ăn, mỗi thứ một ít để vào bát cơm, đôi đũa gác ngang và nâng ngang trán)

(Tuỳ theo trường hợp cúng cho cha mẹ, vợ chồng,… mà người chủ lễ chọn những phần sau đọc cho phù hợp)

Cúng cho cha mẹ:

Đây bát cơm đầy nặng ước mong

Cha (mẹ) ơi! Đây ngọc với đây lòng

Đây tình còn đọng trong tha thiết

Ân nghĩa sinh thành chưa trả xong.

Cúng cho vợ hoặc chồng:

Chim loan phụng từ xưa hoà hợp

Đàn sắt cầm bỗng đứt dây tơ

Âm dương xa cách đôi bờ

Bóng kia hình nọ bây giờ tìm đâu.

Cúng tổ tiên, ông bà, cô bác, anh chị:

Đây nền nhân, đây nhà nghĩa, do tổ tiên gầy dựng mà nên! Nọ lá ngọc, nọ cành vàng, bởi công đức chất chồng mà có.

Hiểu đạo nghĩa càng thêm thân thiết

Rõ bà con thương tiếc biết bao

Âm dương xa cách đớn đau

Giờ nương Tam Bảo sớm mau an nhàn.

CHÚ BIẾN THỰC

Nam mô tát phạ đát tha nga đa phạ lồ chỉ đế. Án, tam bạt ra, tam bạt ra hồng. (3 lần) O

CHÚ BIẾN THUỶ

Nam mô tô rô bà da, đát tha nga đa da, đát điệt tha. Án, tô rô tô rô, bát ra tô rô, bát ra tô rô, ta bà ha. (3 lần) O

CHÚ PHỔ CÚNG DƯỜNG

Án, nga nga nẳng tam bà phạ phiệt nhật ra hồng. (3 lần) O

(Tang chủ thành tâm để bát cơm xuống)

Sắc hương mỹ vị đầy hư không

Nguyện cho hương linh đều no đủ.

Nam mô Mỹ Hương Trai Bồ-tát Ma-ha-tát. (3 lần) O

CHÂM TRÀ LẦN II

Cam lồ một giọt linh thiêng

Tiêu trừ đói khát triền miên

Mật ngôn mầu nhiệm hồn thiêng an lành.

Tang chủ thành tâm hiến trà cho hương linh…

Toàn gia hiếu quyến lễ… hương linh nhị… bái… OO

KHAI THỊ HƯƠNG LINH

Biển khổ mênh mông sóng nổi trôi

Muốn đến Bồ đề bờ giác ngộ

Nếu mà chưa từng nghe kinh pháp

Thì làm sao thoát khỏi luân hồi.

Nam mô Đa Bảo Như Lai

Nam mô Bảo Thắng Như Lai

Nam mô Diệu Sắc Thân Như Lai

Nam mô Quảng Bác Thân Như Lai

Nam mô Ly Bố Uý Như Lai

Nam mô Cam Lồ Vương Như Lai

Nam mô A-di-đà Như Lai. O

QUY Y CHO HƯƠNG LINH

(Nếu hương linh quy y rồi thì khỏi)

Hương linh quay về nương tựa Phật

Hương linh quay về nương tựa Pháp

Hương linh quay về nương tựa Tăng.

Quay về nương tựa Phật, người đưa đường chỉ lối cho hương linh.

Quay về nương tựa Pháp, con đường của tình thương và sự hiểu biết.

Quay về nương tựa Tăng, đoàn thể của những người nguyện sống cuộc đời tỉnh thức.

SÁM HỐI CHO HƯƠNG LINH

Hương linh đã tạo bao nghiệp ác

Đều do vô thỉ tham, sân, si

Từ thân, miệng, ý phát sinh ra

Tất cả hương linh đều sám hối. O

OAI LỰC SỰ HƯỚNG NGUYỆN

Nguyện đều no đủ bỏ xan tham

Mau thoát u minh sinh Tịnh độ

Quy y Tam Bảo phát Bồ đề

Rồi sẽ đạt thành đạo vô thượng

Công đức đi về cõi vị lai

Tất cả hương linh cùng tiếp nhận. O

CHÂM TRÀ LẦN III

Tang chủ thành tâm hiến trà cho hương linh…

Toàn gia hiếu quyến lễ… hương linh nhị… bái. OO

CHÚ VÃNG SANH TỊNH ĐỘ

Nam mô a di đa bà dạ. Đa tha dà đa dạ. Đa điệt dạ tha. A di rị đô bà tỳ, a di rị đa, tất đam bà tỳ, a di rị đa, tỳ ca lan đế, a di rị đa, tỳ ca lan đa. Dà di nị, dà dà na. Chỉ đa ca lệ, ta bà ha. (3 lần) O

HỒI HƯỚNG

Nguyện sinh Tịnh độ Di-đà

Hoa sen chín phẩm là cha mẹ mình

Hoa khai ngộ pháp vô sanh

Cùng chư Bồ-tát bạn lành với ta

Nguyện đem công đức tạo ra

Hướng về tất cả gần xa hưởng nhờ

Con cùng muôn loại thân sơ

Đều thành Phật đạo đến bờ an vui. O

PHỤC NGUYỆN

Nam mô Thập Phương Thường Trụ Tam Bảo.

Tác đại chứng minh. O

Hôm nay ngày….. tháng….. năm….. có gia đình tang chủ thành tâm thiết lễ cúng cơm. Nguyện đem công đức hồi hướng cầu siêu cho hương linh (Họ tên ………., pháp danh ………., mất ngày ………., hưởng dương/thọ ………. tuổi), được phát tâm tỉnh giác, lìa chỗ tối tăm, xa rời đường dữ, tin sâu Tam Bảo, sinh về cõi Phật an vui. O

Thứ nguyện: Tâm chí thành dâng lên, nguyện cho hương linh, nghiệp chướng tiêu trừ, vãng sinh Tịnh độ. Lại nguyện cho toàn thể tang gia hiếu quyến, thân tâm an lạc, thường được kiết tường, xa lìa khổ ách. O

Khắp nguyện: Kẻ mất siêu thăng, người còn phúc lạc, âm dương lưỡng lợi, pháp giới nhân thiên, đồng thành Phật đạo.

Nam mô A-di-đà Phật. O

TIỄN ĐƯA HƯƠNG LINH

Hồn về Cực Lạc Tây phương

Ngát hương sen nở hào quang sáng ngời

Chắp tay vĩnh biệt cõi đời

Quán Âm, Thế Chí đón mời hồn đi. O

HOÀN TẤT

Tang chủ đứng dậy, lễ tạ hương linh tứ… bái… OOOO

VI. Bài cúng cơm cho người đã khuất hằng ngày

Nam mô A Di Đà Phật!

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần quân.
Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ họ………

Hôm nay là ngày…… tháng…… Năm………
Con trai trưởng (hoặc cháu đích tôn) là………
Vâng theo lệnh của mẫu thân/phụ thân và các chú bác, cùng với anh rể, chị gái và các em trai gái dâu rể, con cháu nội ngoại kính lạy.
Nay nhân lễ Chúc Thực theo nghi lễ cổ truyền,
Kính dâng lễ mọn biểu lộ lòng thành,
Trước linh vị của: Hiển… chân linh
Xin kính cẩn trình thưa rằng:
Thiết nghĩ! Nhân sinh tại thế,
Họa mấy người sống tám, chín mươi,
Đôi ba mươi năm cũng kể một đời.
Song vận số biết làm sao tránh được
Nhớ hồn thuở trước: trong buổi xuân xanh
Ơn mẹ cha đạo cả sinh thành, đêm ngày dạy dỗ:
Đường ăn, nỗi ở, việc cửa việc nhà.
Lại lo bề nghi thất, nghi gia
Cho sum họp trúc, mai mấy đóa
Cương thường đạo cả, lòng những lo hiếu thảo đền ơn
Nếp kiệm cần hằng giữ sớm hôm.
May nối được gia đường cơ chỉ,
Ba lo bảy nghĩ, vất vả trăm bề
Cho vẹn toàn đường nọ lối kia,
Tuy khó nhọc chưa cam thỏa dạ;
Bỗng đâu gió cả, phút bẻ cành mai,
Hoa lìa cây, rụng cánh tơi bời.
Yến lìa tổ, kêu xuân vò võ.
Tưởng hồn trường thọ, dìu con em, khuyên nhủ nên người.
Ai ngờ trăng lặn sao dời, hồn đã biến về nơi Tây Trúc
Từ nay lấy ai chăm sóc, ngõ cúc, tường đào.
Từ nay quạnh bóng ra vào, cõi Nam, cành Bắc.
Ngày chầy sáu khắc, đêm vắng năm canh:
Tưởng phất phơ thoáng hiện ngoài mành.
Tưởng thấp thoáng bóng hình trên khói
Hiên mai bóng rọi, vào ngẩn ra ngơ.
Hết đợi thôi chờ, nắng hồng giá lạnh
Ai hay số mệnh!
Thuốc trường sinh, cầu Vương mẫu chưa trao.
Bút Chú tử, trách Nam Tào sớm định.
Bùi ngùi cám cảnh, tuôn rơi hàng nước mắt dầm dầm
Nhớ nơi ăn, chốn ở, buồng nằm:
Như cắt ruột, xét lòng con trên trần thế.
Mấy dòng kể lể. Chiêu hồn về than thở nguồn cơn.
Cầu anh linh phù hộ cháu con.
Cầu Thần Phật độ trì, cho vong hồn siêu thoát
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).

VII. Những lưu ý trong nghi thức cúng cơm

Khi tiến hành nghi thức cúng cơm cho người đã khuất, có một số lưu ý quan trọng mà mọi người cần chú ý đến. Dưới đây là những điều mà gia chủ cần phải ghi nhớ:

Vị trí của mâm cúng cơm: Mâm cúng cơm cho người mới mất không nên được đặt trực tiếp lên bàn thờ của họ, và cũng không nên đặt mâm trên mặt đất. Do đó, nên chuẩn bị một chiếc bàn thấp hơn so với bàn thờ để đặt mâm cúng cơm.
Lau rửa bàn thờ: Trước khi đặt đồ thờ cúng lên bàn, bạn cần phải lau rửa bàn thờ bằng nước gừng.
Cung cấp đủ đồ trong 100 ngày: Trong suốt 100 ngày liên tục, bạn cần phải đảm bảo có đủ các thành phần cần thiết như cơm, muối, nước, và các nguyên liệu khác.
Thêm đồ ăn mặn sau 49 ngày: Sau 49 ngày, bạn có thể thêm đồ ăn mặn vào mâm cúng như rượu, thịt, và các món xào khác.
Không nêm nếm đồ ăn cúng: Đồ ăn cúng không nên được nêm nếm hoặc gia vị thêm vị.
Hương tàng sau khi cúng: Sau khi lễ cúng hoàn thành, gia chủ có thể đem đồ ăn xuống.
Không thắp hương cho món cúng cụ thể: Cần tránh thắp hương cho các món như xôi đậu đen, riêu ốc, riêu cua, và các món tương tự.

Những lưu ý trong nghi thức cúng cơm — Những lưu ý trong việc thực hiện nghi thức cúng cơm

Những lưu ý này giúp duy trì tính linh thiêng của lễ cúng và tuân theo các phong tục truyền thống liên quan đến việc tôn trọng và sự thành kính đối với người đã khuất.

Cuối cùng, việc cúng cơm cho người đã khuất không chỉ là một nghi thức tôn thờ, mà còn là biểu hiện tình cảm và đạo đức của con cháu đối với người đã khuất. Thông qua bài viết trên, Mua Bán hy vọng rằng các bạn sẽ hiểu rõ về nghi thức cúng cơm để việc thờ cúng tổ tiên thêm phần thực tâm, thành ý.

Và cũng đừng quên truy cập vào Muaban.net thường xuyên để cập nhật những tin tức mới nhất về phong thủy, nhà đất, việc làm… bạn nhé!

Tham khảo ngay một số tin đăng mua bán nhà đất uy tín và nhanh chóng tại Muaban.net: