Bộ điều tốc là gì? Chức năng quan trọng của các bộ điều tốc

Bộ điều tốc là gì? Nguyên lý hoạt động và chức năng quan trọng của các bộ điều tốc là gì?

Hãy cùng Cẩm Nang Mua Bán tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây

Bộ điều tốc là gì?

Nhiệm vụ của bộ điều tốc là duy trì vận tốc ổn định cho trục khuỷu động cơ. Trong khi cần ga cố định còn mức tải thay đổi tăng/giảm đột xuất hay liên tục. Bộ điều tốc giúp giới hạn vận tốc quay tối đa của trục khuỷu. Việc này tránh hư hỏng tới động cơ cũng như ổn định được mọi tốc độ theo yêu cầu làm việc ở nhiều chế độ khác nhau.

Phân loại và nguyên lí hoạt động

Bộ điều tốc cần phải hoạt động linh hoạt để không làm gián đoạn việc cắt nhiên liệu, tắt máy. Lực tác động phải lớn hơn sức cản cơ khí của hệ thống truyền động. Giúp ổn định vận tốc của trục khuỷu kịp thời nếu có sự thay đổi tải. Thông thường sẽ có 3 loại bộ điều tốc: cơ khí, chân không và thủy lực

Tham khảo thêm: 5 ý tưởng đỉnh nhất về công nghệ pin mới trong tương lai!

Bộ điều tốc cơ năng

Cấu tạo

Bộ điều tốc cơ khí được cấu tạo từ: quả văng, tay đòn (cần), lò xo điều tốc, nối với thanh răng của bơm cao áp. Nếu cần tăng hoặc giảm tốc độ của động cơ thì chỉ cần thay đổi lực căng của lò xo điều tốc. Nếu lò xo điều tốc càng căng thì tốc độ động cơ càng cao và ngược lại.

Truyền động bánh răng được dùng để đảm bảo tốc độ trục bộ điều tốc, cao hơn trục cam bơm cao áp. Do vậy có thể dùng quả văng có kích thước và trọng lượng nhỏ hơn, nhưng vẫn có lực lớn hơn để kéo thanh răng.

Nguyên lí hoạt động

Chân ga khi được đạp sẽ làm tăng lực căng của lò xo bộ điều tốc. Lúc này động cơ sẽ hoạt động ổn định ở dải tốc độ cao hơn. Nếu tốc độ của động cơ tăng lên do giảm tải bên ngoài làm tăng lực ly tâm của hai quả văng lớn hơn so với lực ép lò xo. Làm cho khớp trượt bị đẩy sang phải qua tay đòn kéo thanh răng về phía giảm nhiên liệu.

Nếu tốc độ động cơ giảm, lực ly tâm của hai quả văng giảm xuống nhỏ hơn lực ép của lo xò bộ điều tốc. Thì lò xo sẽ đẩy khớp trượt về phía bên trái, thông qua tay đòn kéo thanh răng về phía tăng nhiên liệu để thực hiện nhiệm vụ điều chỉnh tốc độ động cơ.

Khi nhả bàn đạp chân ga để giảm tốc độ xe, lực căng của lò xo bộ điều tốc giảm. Khi khớp trượt bị đẩy sang phải sẽ làm cho thanh răng kéo về phía giảm nhiên liệu, khiến tốc độ động cơ giảm xuống. Lúc này vẫn tiếp tục hoạt động để điều chỉnh tốc độ động cơ tại vị trí cố định bàn đạp ga.

Cơ cấu đơn giản cũng như dễ dàng bảo dưỡng nên bộ điều tốc cơ khí được sử dụng nhiều nhất. Thường thấy nhất là bộ điều tốc lắp đặt trên bơm cao áp.

Chức năng

Bộ điều tốc cơ khi nhiều chế độ giúp đảm bảo rằng động cơ luôn ổn định ở mọi dải tốc độ.

Tham khảo thêm: 4 loại quạt mini được yêu thích nhất

Bộ điều tốc chân không

Cấu tạo

Bộ điều tốc chân không được cấu tạo từ màng gắn vào đầu thanh răng và màng chia buồng điều tốc thành hai buồng A và B. Trong đó buồng A thông với áp suất khí trời, còn buồng B thông với ống khuếch tán hút không khí.

Nguyên lí hoạt động

Khi mở lớn cánh bướm gió

Khi động cơ hoạt động với tốc độ thấp mà chân ga thì bướm ga sẽ mở lớn. Lúc này sức hút trong buồng chân không giảm, lò xo thắng sức hút đẩy màng và thanh răng qua phía bên trái. Và sẽ làm tăng lượng nhiên liệu cung cấp của bơm làm gia tăng tốc độ và công suất động cơ.

Còn khi sức hút buồng chân không bằng với sức căng của lò xo, màng và thanh răng sẽ ổn định ở vị trí tăng thêm lượng nhiên liệu cần thiết cho vòi phun.

Khi động cơ đang hoạt động, Còn nếu muốn giảm tốc độ ta sẽ nhả bàn đạp ga khi động cơ hoạt động. Bướm gió khép lại, đường ống hút trong buồng chân không tăng và lớn hơn sức căng của lò xo. Sau đó kéo màng và thanh rằng về phía bên phải để giảm bớt lượng nhiên liệu cung cấp của bơm cao áp, tốc độ động cơ sẽ giảm xuống.

Khi cánh bướm gió cố định

Vì một lý do nào đó mà mức tải giảm đột xuất làm động cơ trở nên nhẹ, tốc độ trục khuỷu tăng lên. Sức hút trong buồng chân không tăng mạnh, kéo màng và thanh răng về phía giảm nhiên liệu. Khi đạt sự cân bằng giữa sức hút và sức căng của lò xo, màng sẽ ổn định ở mức giảm ga, tốc độ động cơ sẽ không tăng nữa.

Khi mức tải động cơ tăng lên, vận tốc trục khuỷu giảm xuống, sức hút trong buồng chân không giảm. Lò xo đẩy màng và thanh răng về bên trái, tăng lượng nhiên liệu cung cấp của bơm và tăng vận tốc trục khuỷu lên ổn định tốc độ như cũ. Để đảm bảo công suất cần thiết cho mức tải mới

Muốn tắt máy, thì kéo nút tắt máy làm thanh răng dịch chuyển về phía tận cùng bên phải, ép lò xo lại bơm ngừng cung cấp nhiên liệu.

Chức năng

Bộ điều tốc chân không được lắp trên bơm cao áp tập trung (bơm PE). Hoạt động được thông qua sự thay đổi chân không hoặc sức hút trong ống khuếch tán của ống góp hút.

Bộ điều tốc thủy lực

Cấu tạo

Bộ điều tốc thủy lực có ưu điểm là cấu tạo đơn giản, kích thước nhỏ. Các chỉ tiết vận động đều được bôi trơn nên ít bị mòn.

Nguyên lí hoạt động

Bơm chuyển nhiên liệu bánh răng cung cấp nhiên liệu theo đường ống vào xy lanh của bộ điều tốc. Phía trong xy lanh lắp piston, dưới piston chịu tác dụng của áp suất nhiên liệu, mặt trên là mặt tựa của lò xo. Từ xy lanh nhiên liệu đi qua lỗ của van trượt, qua van tiết lưu vào đường ống rồi tới đi qua bầu lọc nhiên liệu vào bơm cao áp. Tiết điện lưu thông của van tiết lưu phụ thuộc vào vị trí của tay đòn. Trên đường nhiên liệu có van tràn để ổn định áp suất nhiên liệu trên đường ống dẫn tới bơm cao áp. Càng tăng tiết diện lưu thông của van tiết lưu thì tốc độ của động cơ càng tăng. Khi bi của bộ điều tốc đấy van trượt đi lên, tạo ra tiết lưu tại gờ trên của van trượt thì áp suất nhiên liệu trong xy lanh tăng. Giúp đẩy piston đi lên, chuyến thanh răng bơm cao áp về phía giảm nhiên liệu. Nếu tiếp tục mở rộng van tiết lưu cũng không ảnh hưởng gì tới chế độ hoạt động của động cơ.

Phần điều tốc cơ khí chỉ có tác dụng khi động cơ hoạt động ở tốc độ lớn nhất. Bởi vì lúc ấy năng lượng của quả văng cũng lớn nhất. Khối lượng và kích thước của nó tương đối nhỏ và cấu tạo đơn giản. Nếu cắt nhiên liệu tới bơm chuyển nhiên liệu bánh răng thì do tác dụng của lực lò xo, piston sẽ bị đẩy xuống (về phía tăng nhiên liệu). Lúc đó số vòng quay của động cơ sẽ tăng lên cho đến khi lực ly tâm của quá văng khắc phục hợp lực của lỏ xo. Đẩy van trượt đi lên khiến gờ trên của van trượt tỳ vào và đấy con đội đi lên làm cho thanh răng bơm cao áp chuyến về phía giảm nhiên liệu cung cấp. Giữ cho động cơ không vượt quá số vòng quay quy định. Tuy nhiên tốc độ của động cơ lúc đó vẫn lớn hơn bình thường vì phần điều tốc cơ khí phải khắc phục thêm lực lò xo. Nhưng lò xo này rất yếu nên sự khác biệt đó không đáng kể.

Chức năng

Hầu hết các bộ điều tốc thủy lực đều sử dụng áp suất phía sau bơm chuyển nhiên liệu để điều chính số vòng quay của động cơ.

Tham khảo thêm: Có nên mua quạt hơi nước, quạt phun sương hay không?

Nguyên nhân và hiện tượng hư hỏng của bộ điều tốc

Nếu bộ điều tốc bị hư hỏng sẽ làm thay đổi số vòng quay cần phải duy trì và làm ảnh hưởng đến công suất động cơ. Sự chính xác của bộ điều tốc phụ thuộc vào thông số kết cấu và đánh giá bằng một số chỉ tiêu. Mà bao gồm trong đó là độ không đồng đều và độ không nhạy.

• Độ không đều thể hiện ở sự sai lệch về điều chỉnh tốc độ định mức của bộ điều tốc. Sự sai lệch về tốc độ điều chỉnh có thể lên tới 3 – 5%.
• Còn về độ không nhạy thì đánh giá theo biên độ dao động tốc độ của động cơ. Khi số vòng quay cần được duy trì mà điều tốc không có phản ứng. Nó phản ánh khả năng thích ứng kịp thời của điều tốc khi động cơ tăng hoặc giảm vòng quay.

Nguyên nhân

• Các khâu khớp dẫn động bị mòn
• Sự tăng ma sát tại các khớp, thiếu dầu hoặc thừa quá nhiều dầu bôi trơn.
• Do va quệt giữa quả văng với vỏ bộ điều tốc
• Lò xo điều tốc bị mất đàn hồi hoặc điều chỉnh sai làm số vòng quay điều chỉnh sớm hoặc muộn
• Khi màng chân không bị rách, thủng hoặc đường ống dẫn khí từ ống nạp tới buồng chân không không kín, làm tốc độ điều chỉnh tăng cao
• Sự cố kẹt pít tông xy lanh bơm cao áp, kẹt thanh răng cũng làm tăng ma sát của hệ thống. Là lý do bộ điều tốc không thể làm việc chính xác.

Hiện tượng:

Khi động cơ làm việc độ không đồng đều của bộ điều tốc tăng, độ không nhạy tăng

Bảo dưỡng bộ điều tốc gồm các nội dung nào

Tham khảo thêm: Kinh nghiệm chăm sóc, bảo dưỡng xe tay ga để xe luôn bền đẹp

Có thể mua bộ điều tốc ở đâu? 

Hiện nay trên thị trường có rất nhiều cửa hàng, website và các đơn vị bán bộ điều tốc. Kể cả có một số nơi không, đặc biệt là trên các trang thương mại điện tử thuần túy. Thực tế lượng giả hàng nhái trà trộn rất nhiều. Nhiều đơn vị không có nghiệp vụ để phân biệt chất lượng đầu vào và chỉ quan tâm đến giá cả và lợi nhuận nên thiệt hại thuộc về người mua hàng. Chính vì vậy, khách hàng nên chọn mua bộ điều tốc ở những nơi uy tín, chuyên nghiệp

Một số lưu ý khi sử dụng bộ điều tốc

• Trước khi sử dụng nên kiểm tra bộ điều tốc có bị rò rỉ hay hư hỏng không
• Kiểm tra điện áp sử dụng cho bộ điều tốc đã đúng và ổn định chưa? (nguồn điện phải đúng với sơ đồ mạch điện)
• Nên lắp đặt cố định và chắc chắn, tránh rung lắc và lỏng lẻo khi dùng.

• Các phụ kiện cần được kiểm tra xem được lắp đặt đúng vị trí hay chưa
• Đặt thiết bị ở nơi có vị trí khô ráo và thoáng mát
• Không sử dụng quá công suất cho phép
• Dây dẫn, ổ cắm điện phải tương ứng với công suất của thiết bị
• Dầu bôi trơn phải đạt mức được nhà sản xuất quy định
• Trang bị đủ thiết bị bảo vệ quá áp, quá dòng, bảo vệ mất pha cho động cơ.
• Độ an toàn khi đóng điện
• Khi động cơ đang hoạt động, phải bảo đảm các thông số không bị vượt quá mức quy định của nhà sản xuất.
• Thường xuyên bảo dưỡng, bảo trì và vệ sinh bộ điều tốc
• Tùy từng điều kiện môi trường và hiệu suất làm việc mà điều chỉnh động cơ điều tốc sao cho phù hợp.

Bài viết trên đã giải thích chi tiết về bộ điều tốc. Cũng như nguyên lý hoạt động và các chức năng của bộ điều tốc. Hy vọng sẽ mang đến cho các bạn những thông tin bổ ích. Đừng quên đón đọc những bài viết khác trên Muaban.net nữa nhé!

Mua thêm những bộ phụ tùng chất nhất ngay tại đây:

Xem thêm: Không thay định kỳ 5 phụ tùng sau, xe máy của bạn sẽ xuống cấp trầm trọng