Lễ khai hạ là một phong tục tập quán của người Việt ta trong dịp Tết Nguyên Đán. Cúng khai hạ mồng 7 (còn gọi là hạ cây nêu) là một nghi thức được thực hiện để báo hiệu Tết Nguyên Đán đã kết thúc. Dưới đây là một số thông tin về nghi thức lễ khai hạ đầu năm mới 2023: bài cúng khai hạ mồng 7, văn khấn khai hạ, mâm cúng lễ vật,… Cùng theo dõi ngay sau đây:
I. Lễ khai hạ là gì?
Lễ khai hạ (hay gọi là lễ hạ cây nêu) báo hiệu mọi hoạt động vui chơi ngày Tết sẽ kết thúc. Muôn nơi mọi người dân quay trở lại công việc làm ăn buôn bán hàng ngày, thể hiện rõ ràng nhất thông qua việc hạ cây nêu ngày Tết.
Theo phong tục truyền thống xưa, cây nêu ngày Tết sẽ được dựng từ 23 tháng Chạp, hay muộn nhất là dựng vào ngày 30 Tết, có treo kèm những vật trang trí như vòng tròn nhỏ hay thứ gì đó tùy theo phong tục từng địa phương.
Cây nêu mang ý nghĩa tiễn đi những thứ xấu xa, không may mắn của năm cũ, nghênh đón những điều may mắn đến với gia đình, cộng đồng trong những ngày đầu năm mới. Ngoài ra, cây nêu còn có ý nghĩa trừ ma quỷ, không cho ma quỷ tới quấy phá gia đình, ăn Tết thật bình an.
Qua ngày Tết, đón thần linh về với gia đình thì đồng thời sẽ hạ cây nêu ngày Tết này đi.
>>> Xem thêm: Bỏ túi ngay 100 câu cap thả thính tết cực chất
II. Cúng khai hạ vào buổi nào? Giờ nào?
Lễ cúng khai hạ sẽ diễn ra vào mùng 7 âm lịch theo phong tục cổ. Tuy nhiên ngày nay, tùy thuộc vào điều kiện từng gia đình, nghi lễ sẽ được tổ chức từ mùng 3 đến mùng 10 âm lịch chứ không nhất thiết phải làm vào mùng 7 âm lịch như trước nữa.
Tham khảo giờ hoàng đạo đẹp các ngày từ mùng 3 đến mùng 10 để chọn giờ cúng khai hạ hợp với mệnh và tuổi của gia chủ.
Tham khảo các tin đăng mua bán nhà hợp phong thủy:
III. Ý nghĩa của Tết khai hạ ngày mùng 7 tháng Giêng
Trong sách Gia Định Thành Thông Chí của Trịnh Hoài Đức, tập Hạ chép rằng: “Bữa trừ tịch (tức ngày cuối năm) mọi nhà ở trước cửa lớn đều dựng một cây tre, trên buộc cái giỏ bằng tre, trong giỏ đựng trầu cau vôi, ở bên giỏ có treo giấy vàng bạc, gọi là “lên nêu”… có ý nghĩa là để làm tiêu biểu cho năm mới mà tảo trừ những xấu xa trong năm cũ”.
Những vật trên cây nếu mang ý nghĩa trừ tà, báo cho ma quỷ biết đất đã có chủ, không được đến quấy nhiễu và cầu mong một năm mới tốt lành, bình an, may mắn.
Cây nêu còn là biểu tượng cho sự uy quyền, nhà nào có quyền thế nhất là nhà đó có cây nêu cao nhất. Trước khi hạ cây nêu, chủ nhà đặt một cái bàn nhỏ, trên bày một đĩa dưa hấu, một ít hương, hoa… ngay gốc cây nêu ngụ ý báo cáo với trời đất là gia đình đã ăn Tết vui vẻ.
Sau đó, rung cây nêu cho rụng hết lá khô thì hạ cây nêu xuống và đem bùa nêu treo ở cửa cái (cửa ở mặt trước ngôi nhà).
Với những gia đình buôn bán, ngày mồng 7 Tết họ làm cỗ cúng lễ để cầu buôn may bán đắt, làm ăn phát đạt trong năm mới.
Vài năm trở lại đây, phong tục trồng cây nêu ngày Tết đã dần mất và được thay thế với tục chơi hoa đào, hoa mai ngày. Nhiều người trẻ giờ đây chỉ còn biết tới cây Nêu qua những câu ca dao, tục ngữ như:
Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh
>>> Xem thêm: Du lịch Sa Pa nên đi những đâu? Hướng dẫn chi tiết A-Z
IV. Mâm lễ vật cúng khai hạ cần gì?
Khi làm lễ khai hạ, các gia đình chuẩn bị: Mâm cơm cúng, có thể là cơm chay hoặc mặn đều được. Bao gồm:
- Rượu
- Nhang
- Hoa (5 hoặc 7 bông, không lấy số chẵn)
- Hoa quả (ngũ quả, hoặc 3, 7 loại, không lấy loại chẵn)
- Đĩa gạo
- Đĩa muối
- Tiền vàng
Lưu ý: các món ăn trong mâm cúng phải được làm mới hoàn toàn, không được dùng thức ăn thừa hoặc thức ăn đã “đụng đũa”.
Sau khi bày biện đầy đủ vào mâm và đặt bàn dưới cây nêu, gia chủ tiến hành thắp hương, khấn vái xin phép gia tiên trong nhà trước, sau đó mới tiến hành làm lễ ở ngoài trời.
V. Lễ hóa vàng trong tết khai hạ
Khi gửi đồ mã cho vong nên ghi vào giấy đầy đủ các đồ hiến cúng và gửi cho ai mộ táng tại đâu. Giống như ta gửi ở trần sao thì âm vậy, phải có tên địa chỉ người gửi, người nhận. Khi hóa vàng mã xong, nên đọc câu kính xin Tôn thần, rước vong linh về nơi âm giới.
VI. Nghi thức lễ tạ – Tết khai hạ
Trước khi hạ toàn bộ phẩm vật dâng cúng trong dịp hết một tuần hương thì trước tiên phải thực hiện việc hóa vàng tiền. Mỗi lễ vàng, tiền dâng cúng đều được hóa riêng theo thứ tự: Gia thần trước, Gia tiên sau – từ các bậc cao nhất đến dưới.
Trước khi hạ mỗi lễ như vậy đều cần vái ba vái và khấn “Con xin thiêu hóa tiền vàng, quần áo,… thỉnh vong linh nhận chút lễ bạc. Tâm thành, kính cáo Tôn thần, xin rước vong linh lại về âm giới”.
>>> Xem thêm: Sự tích và ý nghĩa cá chép hóa rồng trong phong thủy
VII. Văn khấn khai hạ mồng 7 2023
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ, Chư vị Tôn thần
Con kính lạy Ngài Đương niên hành khiển, ngài Bản cảnh Thành Hoàng, các ngài Thổ địa, Táo quân, Long mạch Tôn thần.
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, nội ngoại tiên linh.
Hôm nay là ngày mùng … tháng giêng năm …………………
Chúng con là: ……………………………tuổi………………
Hiện cư ngụ tại ……………………………………………….
Thành tâm sửa biện hương hoa phẩm vật, phù tửu lễ nghi, cung bày trước án. Kính cẩn thưa trình: Tiệc xuân đã mãn, Nguyên đán đã qua, nay xin thiêu hóa kim ngân, lễ tạ Tôn thần, rước tiễn âm linh trở về âm cảnh.
Kính xin lưu phúc, lưu ân, phù hộ độ trì dương cơ âm trạch, mọi chỗ tốt lành, con cháu được bách sự như ý, vạn sự bình an, tài lộc song toàn, gia đạo hưng vượng.
Lòng thành kính cẩn, lễ bạc tiến dâng, lượng cả xét soi, cúi xin chứng giám.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần)
(Văn khấn cổ truyền Việt Nam – NXB Văn hóa Thông tin)
VIII. Tổng kết
Với bài viết này, hy vọng rằng đã cung cấp được nhiều thông tin hữu ích về một nét đẹp văn hóa ngày Tết cũng như bài cúng khai hạ mồng 7 của ông cha ta. Đừng quên theo dõi Muaban.net để cập nhật thật nhiều tin tức thú vị về các lĩnh vực nhà đất, phong thủy, việc làm,… bạn nhé!
>>> Xem thêm:
- Top 30 món ngon miền tây bạn nhất định phải thử khi đến
- Văn Khấn Giỗ Tổ Hùng Vương 10/3 Tại Đền, Nhà Chuẩn Nhất
