Tảo mộ hay chạp mã, là hoạt động diễn ra hằng năm, đặc biệt vào dịp Tết ở Việt Nam. Vậy tảo mộ là gì? Ý nghĩa giáo dục của phong tục này ra sao? Hãy cùng Mua Bán tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
I. Tảo mộ là gì?
Tục tảo mộ (Hán ngữ là: 扫墓 /Sǎomù/), là một dịp lễ truyền thống đặc biệt hằng năm của mọi người dân Việt Nam. Vào dịp này, con cháu sẽ dọn dẹp sạch sẽ (cắt tỉa cỏ dại, quét dọn), sửa sang lại phần mộ tổ tiên. Nhằm thể hiện lòng thành kính, biết ơn đối với bề trên và ông bà đã mất.
II. Ý nghĩa của việc đi tảo mộ
Tảo mộ mang một ý nghĩa to lớn. Được xem là một trong những phong tục tập quán mang giá trị văn hóa lâu đời và lưu truyền qua các thế hệ trong hàng nghìn năm nay. Đồng thời, đây còn là khoảng thời gian để gia đình có thể đoàn tụ, giãi bày những tâm tư hay tình cảm với những người đã khuất.
>>> Xem thêm: Nét đặc sắc trong phong tục tập quán ngày Tết của người Việt Nam
III. Tảo mộ diễn ra vào ngày nào?
Ngày tảo mộ thường sẽ được diễn ra từ ngày 20 tháng chạp đến tối ngày 30 Tết. Như vậy, trong năm 2024 Giáp Thìn thì ngày tảo mộ sẽ rơi vào ngày 30/01/2024 đến ngày 09/02/2024 (theo lịch dương).
Bên cạnh đó, lễ tảo mộ còn được diễn ra vào dịp tiết Thanh Minh (ngày 4/4/2024 dương lịch, tức 26/02/2024 âm lịch). Vào ngày lễ này con cháu lại một lần nữa cùng nhau về thăm mộ tổ tiên. Dọn dẹp quét dọn phần mộ và bày mâm cúng mong tổ tiên phù hộ cho con cháu luôn khỏe mạnh bình an trong năm mới.
IV. Đi tảo mộ cần chuẩn bị những gì?
1. Dụng cụ để thực hiện tảo mộ
Sau đây Mua Bán sẽ gợi ý danh sách những vật dụng cần thiết cho việc tảo mộ cuối năm:
- Các công cụ vệ sinh (chổi, khăn lau,…) để quét dọn và nhổ sạch cỏ xung quanh.
- Cuốc, xẻng hỗ trợ việc lấp lại đầy đặn cho phần mộ (có quan niệm về việc sử dụng cuốc xung quanh phần mộ để tạo đường cho ông bà, tổ tiên về đoàn tụ cùng gia đình)
- Bịch đựng rác sau khi dọn dẹp, vệ sinh để bảo vệ môi trường. Tránh việc vứt rác bừa bãi sang những ngôi mộ lân cận
- Ô, mũ, kính râm, nước suối và khăn giấy ướt trong trường hợp trời nắng gắt, nhiệt độ lên cao
| Ngoài ra, bạn còn có thể tham khảo thêm các tin đăng tuyển dụng trên website Muaban.net để tìm kiếm công việc phù hợp với mình |
![[WINMART] GÒ VẤP TUYỂN 10 NHÂN VIÊN LÀM LÂU DÀI](https://cloud.muaban.net/images/thumb-md/2025/04/08/054/38da58d415fe474784b1e5e0e5bc9b55.jpg "Tảo mộ là gì? Ngày giờ tốt tảo mộ năm 2024 (Giáp Thìn)")
2. Lễ vật cúng tảo mộ
Mâm cúng tảo mộ sẽ gồm các lễ vật sau:
- Bật lửa, hương hay nhang.
- Hoa (1 bó hoặc có thể chọn từ 5–7 cành)
- 01 gói chè (trà)
- 01 đĩa trầu cau
- 01 chai nước trắng (nước lọc)
- 01 chai rượu truyền thống như rượu trắng, rượu nếp
- 01 gói thuốc lá
- 01 cặp đèn cầy
- 01 bộ cúng tiền vàng mã và 01 bộ y phục cho người đã khuất.
- Khoảng 03 hoặc 05 cái bánh in hay bánh oản.
- 01 con gà luộc (chọn gà trống)
- 01 đĩa hoa quả.
- 01 dĩa xôi cúng
>>> Có thể bạn quan tâm: Bài cúng Tết Thanh Minh tại gia ai cũng nên biết
V. Văn khấn tảo mộ
Điều không thể thế thiếu khi thực hiện nghi lễ trang nghiêm, thể hiện sự tôn kính đối với ông bà, tổ tiên là văn khấn tảo mộ. Sau đây là mẫu văn khấn tảo mộ mà bạn có thể tham khảo:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy ngài Địa tạng Vương Bồ Tát.
Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào Phán quan.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương quản cai nơi nghĩa trang.
Con kính lạy Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong nơi nghĩa trang này.
Con kính lạy hương linh cụ:………………
Hôm nay là ngày… tháng Chạp năm Canh Tý, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.
Tín chủ (chúng) con là:………
Ngụ tại:…………
Chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa trà quả, kim ngân tài mã, dâng hiến trình cáo Tôn thần, kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là:…………… có phần mộ táng tại………… được về với gia đình đón mừng năm mới, để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa.
Âm dương cách trở
Bát nước nén hương
Thành tâm kính lễ
Cúi xin chứng giám. Phù hộ độ trì
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
(Theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam – NXB Văn Hóa Thông tin)
VI. Bài cúng tảo mộ cuối năm (cúng chạp mã)
Bài mẫu 1:
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Kính lạy ngài Kim niên đương cai Lưu Vương hành khiển, Ngũ Ôn Chi Thần, Nguyễn Tào phán quan.
Kính lạy ngài bản cảnh Thành Hoàng Chính vị Đại Vương
Ngài bản xứ Thần Linh Thổ Địa Tôn Thần
Kính lạy các ngài ngũ phương, Ngũ Thổ Long Mạch Tôn Thần. Tiền Chu Tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong xứ này.
Kính lạy hương cụ…………………………………………
Hôm nay là ngày……tháng…….., nhằm tiết cuối đông sắp sang năm mới.
Chúng con là: ………………………………………………………
Sắm sang vật phẩm, hương hoa phù tửu lễ nghi, trình Tôn Thần, kính rước vong linh gia tiên của chúng con là (tên các vong):…………………………………………………………………
Có phần mộ tại đây về với gia đình………, để cháu con phụng sự trong tết, báo đáp, tỏ lòng hiếu kính.
Cúi xin Tôn Thần phù thùy doãn hứa. Âm dương cách trở, bát nước nén hương hiếu tâm, lòng cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
Bài mẫu 2:
Nam mô a di đà Phật! (3 lần)
– Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
– Con kính lạy ngài Địa tạng vương bồ tát.
– Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào Phán quan.
– Con kính lạy ngày Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương quản cai nơi nghĩa trang.
– Con kính lạy Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần.
– Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu Tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong nơi nghĩa trang này.
– Con kính lạy hương linh cụ:………………………………………………………
Hôm nay là ngày… …….tháng Chạp, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.
Tín chủ (chúng) con là:………………………………………………………………
Ngụ tại:………………………………………………………………………………….
Chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa trà quả,kim ngân tài mã, dâng hiến trình cáo Tôn thần, kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là:……………kỵ nhật là…….có phần mộ táng tại…………được về với gia đình đón mừng năm mới, để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa.
Âm dương cách trở
Bát nước nén hương
Thành tâm kính lễ
Cúi xin chứng giám
Phù hộ độ trì
Nam mô a di đà Phật! (3 lần).
VII. Những lưu ý khi đi tảo mộ cuối năm
Mua Bán đã giúp bạn trả lời được câu hỏi “tảo mộ là gì?” cũng như lễ vật, văn khấn tảo mộ. Ngoài ra, khi đi tảo mộ, con cháu cũng cần lưu ý những điều dưới đây:
- Cần có sự lịch sự, kín đáo, nghiêm túc để thể hiện sự nghiêm túc và thành kính nhất.
- Tuyệt đối không đùa cợt, nói quá to khi đang làm lễ.
- Không nên đi tảo mộ khi trời mưa. Vì tiết trời này sẽ ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe cũng như việc làm lễ diễn ra không được thuận tiện (như việc thắp hương, đốt đèn cầy, đốt vàng mã,…).
- Trước khi tiến hành dọn dẹp phần mộ, gia chủ hoặc người lớn tuổi trong gia đình cần thực hiện thắp nhang, đèn cầy để xin phép và đọc văn khấn tảo mộ cuối năm. Trong khi đợi nhang tàn, con cháu có thể tiến hành dọn dẹp phần mộ. Khi nhang cháy được 2/3 thì gia chủ có thể tiến hành hóa vàng và xin thụ lộc.
- Sau khi đi tảo mộ về, bạn cần tắm giặt sạch sẽ để loại bỏ bụi bẩn và hàn khí.
VIII. Một vài câu hỏi liên quan về việc tảo mộ 2024
1. Ngày tảo mộ là ngày mấy?
2. Tảo mộ cuối năm cúng gì?
Bật lửa, hương hay nhang.
Hoa (1 bó hoặc có thể chọn từ 5–7 cành)
01 gói chè (trà)
01 đĩa trầu cau
01 chai nước trắng (nước lọc)
01 chai rượu truyền thống như rượu trắng, rượu nếp
01 gói thuốc lá
01 cặp đèn cầy
01 bộ cúng tiền vàng mã và 01 bộ y phục cho người đã khuất.
Khoảng 03 hoặc 05 cái bánh in hay phẩm oản.
01 con gà luộc (chọn gà trống)
01 đĩa hoa quả.
01 dĩa Xôi cúng
3. Lễ tảo mộ cần những gì?
Lễ tảo mộ cần chuẩn bị những lễ vật như hoa quả đơn giản (hương, nước, hoa tươi, trầu cau, hoa quả, thuốc lá, chè, rượu trắng (kèm chén đựng rượu 5 cái), nến cốc màu đỏ.
Trên đây là những thông tin để trả lời cho câu hỏi “tảo mộ là gì?” mà Mua Bán muốn gửi đến bạn đọc. Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn biết thêm về ý nghĩa của việc đi tảo mộ và tưởng nhớ về cội nguồn của gia đình. Ngoài ra, đừng quên truy cập website Muaban.net mỗi ngày để có thể cập nhật nhiều tin tức bổ ích khác nhé!
