Trong lĩnh vực kinh doanh, lợi nhuận là một tiêu chí vô cùng quan trọng nhằm đánh giá được hiệu suất hoạt động của một doanh nghiệp. Bên cạnh đó, khi nhà tham gia đầu tư vào các hoạt động kinh tế, bất kỳ ai cũng đều muốn thu được lợi nhuận. Hãy cùng Mua Bán tìm hiểu chi tiết về lợi nhuận là gì, vai trò và cách tính lợi nhuận nhé!
I. Lợi nhuận là gì?
Lợi nhuận (Profit) được xem là giá trị tài chính cuối cùng dựa trên doanh thu trừ đi các khoản chi phí đầu tư, chi phí phát sinh (bao gồm mua bán sản phẩm, dịch vụ, thuê mặt bằng, lương nhân viên,…)
Dựa vào chỉ số lợi nhuận của một doanh nghiệp, các nhà đầu tư sẽ dùng làm cơ sở để đánh giá hiệu quả về tài chính, hoạt động kinh doanh cũng như tiềm năng phát triển trong tương lai, để đưa ra quyết định nên đầu tư hay không.
II. Phân loại lợi nhuận
Lợi nhuận sẽ được chia thành 2 loại: lợi nhuận gộp, lợi nhuận ròng. Với mỗi loại sẽ phản ánh tình hình chi phí khác nhau với một mức nhất định
- Lợi nhuận gộp (Gross Profit): Lợi nhuận gộp là phần lợi nhuận thu được sau khi trừ chi phí sản xuất.
- Lợi nhuận ròng (Net profit): Lợi nhuận ròng là phần lợi nhuận thu được sau khi trừ tất cả chi phí, kể cả chi phí bán hàng, chi phí quản lý, chi phí tài chính và thuế.
III. Công thức tính lợi nhuận
Đối với lợi nhuận:
| Lợi nhuận = Tổng doanh thu – Tổng chi phí |
Trong đó:
- Tổng doanh thu: tổng số tiền thu về trong quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
- Tổng chi phí: tổng số tiền mà doanh nghiệp đã phải chi tiêu cho sản phẩm hoặc dịch vụ với mục đích kinh doanh. Các chi phí đó có thể bao gồm: tiền vốn, mặt bằng, chiến lược quảng cáo, nhân công,…
Đối với lợi nhuận gộp:
| Lợi nhuận gộp = Doanh thu thuần – Giá vốn bán hàng |
Trong đó:
Doanh thu thuần là tổng doanh thu mà doanh nghiệp có được từ việc bán sản phẩm, dịch vụ. Doanh thu thuần = Doanh thu – Các khoản giảm trừ doanh thu
Giá vốn hàng bán là toàn bộ chi phí mà doanh nghiệp phải chi trả khi mua nguyên vật liệu, sản xuất, thuê kho hàng, quảng bá sản phẩm/dịch vụ…
Đối với lợi nhuận ròng:
| Lợi nhuận ròng = Tổng doanh thu – Tổng chi phí hoạt động – % thuế doanh nghiệp – 10% VAT |
Trong đó:
- Tổng doanh thu = Giá bán x Số lượng hàng hóa bán ra.
- Tổng chi phí đầu tư thường chiếm 30%.
- Thuế giá trị gia tăng là 10%
- Thuế thu nhập sẽ khác nhau tùy vào doanh thu của doanh nghiệp:
| Doanh thu/năm | Mức thuế tương ứng |
| Dưới 20 tỷ đồng/ 1 năm | 20% doanh thu |
| Trên 20 tỷ đồng/ 1 năm | 22% doanh thu |
| Hoạt động thăm dò, khai thác dầu khí và các tài nguyên quý hiếm | 32% đến 50% |
Tham khảo thêm: Lãi gộp là gì và 5 yếu tố cơ bản nhất bạn nên biết!
IV. Các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận
Có hai yếu tố gây ảnh hưởng tới lợi nhuận, đó là:
Yếu tố chủ quan là những yếu tố nằm trong tầm kiểm soát của doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể chủ động tác động đến các yếu tố này để nâng cao lợi nhuận.
- Nguồn nhân lực: Đây là một trong những yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Vì vậy, một doanh nghiệp thành công nên xây dựng đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, có năng lực để đáp ứng yêu cầu công việc.
- Năng lực quản lý: Năng lực quản lý của doanh nghiệp quyết định sự hiệu quả trong việc sử dụng, quản lý nguồn lực của doanh nghiệp. Một đội ngũ quản lý giỏi, có kinh nghiệm sẽ đưa ra các quyết định kinh doanh đúng đắn.
- Giá thành cùng chất lượng sản phẩm: Đây là yếu tố quyết định lợi nhuận biên của doanh nghiệp. Để không ảnh hưởng đến lợi nhuận, cần kiểm soát chặt chẽ chi phí sản xuất để giảm giá thành sản phẩm, nâng cao chất lượng sản phẩm để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.
Yếu tố khách quan là những yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần có kế hoạch kinh doanh phù hợp để ứng phó với các yếu tố này.
- Các đối thủ cạnh tranh: Mỗi doanh nghiệp muốn thành công cần phân tích các đối thủ cạnh tranh để đưa ra các chiến lược kinh doanh phù hợp.
- Sự phát triển của khoa học kỹ thuật: việc theo dõi xu hướng công nghệ sẽ giúp doanh nghiệp kịp thời ứng dụng công nghệ mới vào hoạt động sản xuất, kinh doanh.
- Thị trường đầu vào: Thị trường đầu vào là yếu tố quyết định chi phí sản xuất của doanh nghiệp. Chính vì vậy, đối với các dự án, nên đầu tư vào khâu tìm kiếm nguồn cung đầu vào ổn định, chất lượng và có giá cả hợp lý.
- Các chính sách của Nhà nước đề ra: Để hoạt động kinh doanh diễn ra thuận lợi, các doanh nghiệp cần nắm bắt các chính sách của Nhà nước để có kế hoạch kinh doanh phù hợp.
Ngoài ra, lợi nhuận của doanh nghiệp cũng có thể chịu ảnh hưởng của các yếu tố khác như:
- Tình hình kinh tế chung: Tình hình kinh tế chung có thể ảnh hưởng đến nhu cầu của khách hàng và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.
- Các sự kiện bất ngờ: Các sự kiện bất ngờ như thiên tai, dịch bệnh,… có thể ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp cần phân tích đầy đủ các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận để đưa ra các chiến lược kinh doanh phù hợp, nhằm gia tăng lợi nhuận một cách bền vững.
Tham khảo thêm: P&L là gì? Cách lập báo cáo kết quả kinh doanh
V. Một số biện pháp giúp gia tăng lợi nhuận
Lợi nhuận là một trong những chỉ số quan trọng nhất trong kinh doanh, nó thể hiện khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Để gia tăng lợi nhuận, các doanh nghiệp có thể áp dụng một số phương pháp sau:
1. Tăng doanh thu
Doanh thu là yếu tố cơ bản quyết định lợi nhuận của doanh nghiệp. Do đó, để gia tăng lợi nhuận, doanh nghiệp cần tăng doanh thu. Có nhiều cách để tăng doanh thu, bao gồm:
- Tìm kiếm thêm khách hàng mới: Đây là cách tăng doanh thu đơn giản nhất, nhưng cũng là cách khó khăn nhất. Vì vậy, mỗi doanh nghiệp cần có chiến lược marketing hiệu quả để tiếp cận và thu hút khách hàng mới.
- Tăng cường bán hàng cho khách hàng hiện tại: Đây còn được gọi là nguồn khách hàng tiềm năng nhất của doanh nghiệp. Để ”giữ chân” lượng khách hàng này, bạn có thể lựa chọn đưa ra các chương trình khuyến mãi, ưu đãi để khuyến khích khách hàng hiện tại mua hàng nhiều hơn.
- Phát triển sản phẩm/dịch vụ mới: Sản phẩm/dịch vụ mới có thể giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường, tiếp cận thêm nhiều khách hàng mới.
2. Giảm chi phí
Doanh nghiệp có thể gia tăng lợi nhuận bằng cách giảm chi phí. Có nhiều cách để giảm chi phí, bao gồm:
- Tối ưu hóa quy trình sản xuất: Xem xét lại quy trình sản xuất, kinh doanh của mình để tìm ra những điểm có thể cải thiện, giảm thiểu chi phí.
- Sử dụng công nghệ hiện đại: Công nghệ hiện đại có thể giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí trong nhiều lĩnh vực như sản xuất, quản lý, bán hàng, nhân lực…
- Tiết kiệm chi phí quảng cáo, Marketing: Lựa chọn các kênh quảng cáo hiệu quả.
3. Cải thiện hiệu quả hoạt động
Cải thiện hiệu quả hoạt động là cách giúp doanh nghiệp gia tăng lợi nhuận một cách bền vững. Doanh nghiệp có thể cải thiện hiệu quả hoạt động bằng cách:
- Xây dựng đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, có năng lực bởi đây là yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
- Nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ: đây là yếu tố quyết định sự hài lòng của khách hàng và khả năng cạnh tranh. Hãy nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng.
- Tăng cường nghiên cứu và phát triển (R&D): R&D giúp doanh nghiệp phát triển sản phẩm/dịch vụ mới, đáp ứng nhu cầu thị trường và cạnh tranh với đối thủ.
4. Tăng giá bán
Bên cạnh những phương pháp trên, bạn cũng có thể tăng giá bán bởi đây là cách gia tăng lợi nhuận trực tiếp nhất. Tuy nhiên nên cân nhắc kỹ lưỡng khi tăng giá bán để tránh làm mất khách hàng.
5. Tăng cường quản lý tài chính
Quản lý tài chính hiệu quả giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt dòng tiền, tránh thất thoát và sử dụng nguồn lực một cách hợp lý. Xây dựng hệ thống quản lý tài chính chặt chẽ, phù hợp với tình hình thực tế của doanh nghiệp.
Tham khảo thêm: Revenue là gì? Phân loại, ý nghĩa và cách tạo Revenue hiệu quả
Ngoài ra, nếu có nhu cầu tìm kiếm việc làm, bạn có thể truy cập trực tiếp vào các tin đăng việc làm tại đây:
VI. Các câu hỏi liên quan về lợi nhuận
1. Sự khác biệt giữa lợi nhuận, doanh thu và doanh số là gì?
Lợi nhuận là chỉ tiêu thể hiện khả năng sinh lời của doanh nghiệp. Lợi nhuận cao cho thấy doanh nghiệp có khả năng sinh lời tốt.
Doanh thu là tổng số tiền thu được từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mà không bao gồm chi phí trong đó. Doanh thu bao gồm doanh số cùng các khoản thu nhập khác. Doanh số là tổng số tiền được tạo ra từ việc bán sản phẩm.
Cụ thể ở bảng sau:
| Chỉ tiêu | Cách tính | Ý nghĩa |
| Lợi nhuận | Doanh thu – Chi phí | Thể hiện khả năng sinh lời của doanh nghiệp |
| Doanh thu | Giá bán x Số lượng bán | Thể hiện quy mô hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp |
| Doanh số | Doanh thu + Các khoản thu khác | Thể hiện quy mô hoạt động kinh doanh tổng thể của doanh nghiệp |
2. Sự khác biệt giữa lợi nhuận gộp và lợi nhuận ròng là gì?
Lợi nhuận gộp thể hiện khả năng kiểm soát chi phí sản xuất của doanh nghiệp. Lợi nhuận gộp cao cho thấy doanh nghiệp có khả năng kiểm soát chi phí sản xuất tốt, từ đó có thể gia tăng lợi nhuận ròng.
Lợi nhuận ròng là phần lợi nhuận thu được sau khi trừ tất cả chi phí, kể cả chi phí bán hàng, chi phí quản lý và chi phí tài chính. Lợi nhuận ròng được tính bằng công thức sau:
| Lợi nhuận ròng = Lợi nhuận gộp – Chi phí bán hàng – Chi phí quản lý – Chi phí tài chính |
3. Sự khác biệt giữa lợi nhuận và biên lợi nhuận là gì?
Lợi nhuận chính là sự chênh lệch giữa tổng doanh thu và tổng chi phí của một doanh nghiệp. Trong khi đó, biên lợi nhuận là tỷ lệ phần trăm thể hiện lợi nhuận mà công ty thu được sau khi đã trừ đi các chi phí.
Nếu biên lợi nhuận cao, điều đó cho thấy doanh nghiệp chỉ phải chi một số tiền nhỏ để sản xuất và bán hàng so với tổng thu nhập mà họ tạo ra. Ngược lại, nếu biên lợi nhuận thấp, công ty sẽ chi trả hết chi phí bán hàng gần với giá bán các sản phẩm hay dịch vụ đó. Một cách đơn giản hơn để hiểu, biên lợi nhuận cho thấy công ty kiếm được bao nhiêu tiền từ mỗi đồng doanh thu.
Tham khảo thêm: Lập trình web là gì? Thiết kế web là gì? Cơ hội và mức lương sau khi ra trường
4. Lợi nhuận của doanh nghiệp có thể âm không?
Chúng ta đều biết rằng, lợi nhuận thì đều có thể dương hoặc âm. Tuy nhiên, việc lợi nhuận bị âm cũng không hoàn toàn nói lên được điều gì và không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với điều tồi tệ.
Đối với một số doanh nghiệp, lợi nhuận âm có thể cho thấy họ đang sử dụng tài sản của mình để đầu tư và phát triển trong tương lai. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp lợi nhuận âm thể hiện doanh nghiệp đang gặp khó khăn về hoạt động tài chính.
5. Hạn chế của lợi nhuận là gì?
Lợi nhuận đóng một vai trò quan trọng đối với tình hình tài chính của doanh nghiệp, nhưng không phản ánh toàn bộ. Minh họa cụ thể, nếu bạn muốn đi tắm biển, đừng chỉ quan tâm đến trạng thái thời tiết trong ngày, hãy kiểm tra cả nhiệt độ không khí và nước biển.
Tương tự, khi đánh giá tình hình kinh doanh của một doanh nghiệp, lợi nhuận không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với thu nhập. Thay vào đó, hãy xem xét báo cáo lưu chuyển tiền để hiểu rõ và đánh giá chính xác hơn.
Bài viết trên đây, Mua Bán muốn chia sẻ những thông tin để giúp bạn hiểu rõ khái niệm lợi nhuận là gì và cách doanh nghiệp tăng lợi nhuận. Lợi nhuận là một cái nhìn khách quan về hoạt động kinh doanh và là một dấu hiệu quan trọng để đánh giá khả năng sinh lợi của doanh nghiệp.
Do đó, một doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển lâu dài không thể bỏ qua yếu tố lợi nhuận. Hy vọng bài viết này sẽ mang lại thông tin hữu ích và giúp bạn áp dụng hiệu quả trong hoạt động kinh doanh. Đừng quên theo dõi Mua Bán để cập nhật những thông tin hữu ích khác như tìm kiếm việc làm, mua bán nhà đất, chia sẻ kinh nghiệm,…
Xem thêm:
- Hạch toán kế toán là gì? Vai trò, nhiệm vụ và phân loại hạch toán
- Mô tả công việc kế toán nội bộ chi tiết và mức lương mới nhất
- Nhân viên kinh doanh là gì? Kiến Thức và Kỹ Năng Cần Có
Trần Ánh Tuyết
