Lợi nhuận kế toán là một thông số quan trọng để đánh giá tình hình kinh doanh của một doanh nghiệp. Vậy khái niệm chính xác của lợi nhuận kế toán là gì và những điều cần chú ý về chỉ số này ra sao? Cùng Mua Bán tìm hiểu qua bài viết này nhé!
1. Lợi nhuận kế toán là gì?
Lợi nhuận kế toán (lợi nhuận tài chính hoặc lợi nhuận sổ sách kế toán) là tổng doanh thu của công ty được tính toán theo các nguyên tắc kế toán được chấp nhận chung (GAAP).
Chi phí tính toán này bao gồm các chi phí kinh doanh rõ ràng, ví dụ như chi phí hoạt động, khấu hao, lãi và thuế,… Do đó, lợi nhuận kế toán có thể được xác định là thu nhập ròng của công ty, tức là tổng doanh thu trừ đi các chi phí rõ ràng.
2. Đặc điểm của lợi nhuận kế toán
Lợi nhuận kế toán là số tiền còn lại sau khi đã trừ đi các chi phí của hoạt động kinh doanh. Bao gồm tiền công lao động, hàng tồn kho cần thiết cho sản xuất và nguyên vật liệu thô, chi phí vận chuyển, sản xuất, bán hàng và tiếp thị.
Lợi nhuận kế toán khác với lợi nhuận kinh tế là thông số này chỉ thể hiện các chi phí tiền tệ mà công ty phải trả và doanh thu bằng tiền mà công ty nhận được.
Ngoài ra, lợi nhuận kế toán hướng tới việc loại bỏ các tác động của các khoản mục không định kỳ. Đó cũng là một điểm khác biệt căn bản giữa lợi nhuận kế toán và lợi nhuận cơ bản. Vì là một phần thu được từ thu nhập sau khi đã trừ đi các khoản phí liên quan nên lợi nhuận kế toán không phải chịu thuế.
Tham khảo thêm: Lợi nhuận biên là gì ? Công thức tính lợi nhuận biên chính xác
3. Tầm quan trọng lợi nhuận kế toán
Khi biết được những thông tin quan trọng trong khái niệm “lợi nhuận kế toán là gì”, bạn đọc sẽ hình dung được tầm quan trọng của chỉ số này. Chi tiết các vai trò của lợi nhuận kế toán mà bạn cần quan tâm như sau:
- Đây là một thước đo quan trọng để đánh giá tình trạng và hiệu suất hoạt động, sản xuất của doanh nghiệp. Đây không chỉ là mục tiêu, động lực mà còn là điều kiện tồn tại và phát triển của công ty, doanh nghiệp. Bởi vì để phát triển lâu dài trên thị trường, doanh nghiệp phải tạo ra nguồn lợi nhuận ổn định trong các hoạt động kinh doanh của mình.
- Lợi nhuận kế toán giúp doanh nghiệp lập ra kế hoạch tài chính cho tương lai dễ dàng hơn. Ví dụ, nếu một sản phẩm của doanh nghiệp có biên lợi nhuận thấp, tức là giá bán không cao hơn chi phí sản xuất nhiều, doanh nghiệp có thể xem xét giảm chi phí hoặc tăng giá để tăng lợi nhuận kế toán và tăng lợi nhuận tổng thể.
- Việc hiểu rõ lợi nhuận kế toán trong hoạt động kinh doanh của công ty sẽ vô cùng hữu ích vì qua đó, công ty sẽ đưa ra những đánh giá hiệu suất so với các đối thủ cạnh tranh, giúp doanh nghiệp có cái nhìn về vị trí của mình trên thị trường.
- Cuối cùng, từ việc đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp qua lợi nhuận kế toán, thông số này cũng góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống của nhân viên công ty, phản ánh trình độ quản lý của đội ngũ quản lý sản xuất trong doanh nghiệp.
| Ngoài ra, nếu có nhu cầu tìm kiếm việc làm, bạn có thể tham khảo các tin đăng tại đây: |
4. Cách tính lợi nhuận kế toán
Trong lý thuyết, lợi nhuận kế toán là số tiền mà một doanh nghiệp có được sau khi trừ đi tất cả các chi phí từ tổng doanh thu. Trên thực tế, con số này cho thấy số tiền còn lại sau khi trừ các chi phí rõ ràng để vận hành và hoạt động doanh nghiệp, bao gồm:
- Chi phí lao động, bao gồm tiền lương và các khoản chi trả liên quan đến nhân viên.
- Chi phí tồn kho cần thiết cho quá trình sản xuất.
- Chi phí nguyên liệu.
- Chi phí vận chuyển.
- Chi phí bán hàng và tiếp thị.
- Chi phí sản xuất và các chi phí chung khác.
Việc tính toán lợi nhuận kế toán không phải là một quy trình đơn giản. Kế toán viên cần sử dụng các công cụ như bảng tính hoặc phần mềm kế toán để hỗ trợ trong việc theo dõi thu nhập, thống kê chi phí và các hoạt động khác.
Quá trình tính toán lợi nhuận kế toán bao gồm các bước sau:
- Bước 1: Xác định tổng doanh thu bằng cách tính tổng thu nhập trong một khoảng thời gian nhất định. Ví dụ như hàng tháng, hàng năm hoặc hằng quý.
- Bước 2: Xác định chi phí rõ ràng bằng cách tính toán tất cả các chi phí rõ ràng liên quan đến hoạt động và vận hành doanh nghiệp. Sau đó cộng tổng các chi phí này lại. Các chi phí rõ ràng bao gồm chi phí đăng ký phần mềm, thiết bị, bồi thường cho nhà thầu và nhân viên, chi phí thuê cơ sở hoặc tòa nhà, thế chấp bất động sản thương mại và phí thành viên chuyên nghiệp.
- Bước 3: Khi có số liệu về tổng doanh thu và chi phí rõ ràng đã tìm ở 2 bước đầu, ta sẽ tìm ra lợi nhuận kế toán theo công thức:
| Lợi nhuận kế toán = Tổng doanh thu – Chi phí rõ ràng |
5. Ví dụ về lợi nhuận kế toán
Công ty A hoạt động trong lĩnh vực sản xuất và bán vật dụng với giá 50.000 đồng/sản phẩm. Trong tháng 1, công ty đã bán được 2.000 vật dụng, tổng doanh thu hàng tháng đạt 100.000.000 đồng. Đây là con số đầu tiên được nhập trong báo cáo thu nhập của công ty.
Nếu chi phí sản xuất một vật dụng là 10.000 đồng thì giá vốn hàng bán (COGS) của công ty là:
2.000 vật dụng x 10.000 đồng = 20.000.000 đồng.
Tổng doanh thu của công ty sau khi trừ giá vốn hàng bán sẽ là:
100.000.000 đồng – 20.000.000 đồng = 80.000.000 đồng.
Sau khi tính toán tổng doanh thu, tất cả các chi phí hoạt động được trừ để tính lợi nhuận hoạt động hoặc thu nhập trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu hao (EBITDA) của công ty. Nếu chi phí chung hàng tháng của công ty là 40.000.000 đồng cho nhân viên, lợi nhuận hoạt động sẽ là:
80.000.000 đồng – 40.000.000 đồng = 40.000.000 đồng.
Sau khi thu được lợi nhuận hoạt động, công ty sẽ xem xét các chi phí không hoạt động như tiền lãi, khấu hao và thuế. Trong ví dụ này, công ty không có nợ nhưng có tài sản khấu hao với mức khấu hao là 8.000.000 đồng mỗi tháng.
Đầu tiên, số tiền khấu hao được trừ để tính thu nhập trước thuế (EBT) của công ty là:
40.000.000 đồng – 8.000.000 đồng = 32.000.000 đồng.
Từ đó, thuế doanh nghiệp được tính với tỷ lệ 20%, công ty sẽ có lợi nhuận kế toán là:
32.000.000 đồng x 20% = 25.600.000 đồng.
Tham khảo thêm: Lợi nhuận thuần là gì? Công thức tính và nguyên tắc tối ưu
6. Phân biệt lợi nhuận kế toán và lợi nhuận kinh tế
Một thuật ngữ khác mà kế toán viên thường gặp khi tính toán lợi nhuận kế toán là lợi nhuận kinh tế. Lợi nhuận kinh tế là thu nhập ròng của công ty sau khi trừ đi chi phí cơ hội và chi phí tiềm ẩn. Mục đích của việc tính toán lợi nhuận kinh tế là giúp các doanh nghiệp đưa ra các quyết định tài chính phù hợp liên quan đến các loại cơ hội mà họ muốn đầu tư vào.
Dưới đây là những điểm tương đồng và khác biệt giữa hai khái niệm này:
| Lợi nhuận kế toán | Lợi nhuận kinh tế | |
| Định nghĩa/Công thức | Tổng doanh thu trừ đi chi phí rõ ràng | Tổng doanh thu trừ đi chi phí rõ ràng, tiềm ẩn và cơ hội |
| Căn cứ | Dựa trên nguyên tắc kế toán được chấp nhận rộng rãi | Dựa trên nguyên tắc kinh tế và hoạt động thị trường |
| Nhiệm vụ thuế | Được báo cáo cho cơ quan thuế | Không được báo cáo cho cơ quan thuế |
Từ bảng so sánh trên, ta thấy được sự khác nhau giữa lợi nhuận kinh tế và lợi nhuận kế toán nằm chủ yếu trong cách tính chi phí và đo lường hiệu quả. Cả hai loại lợi nhuận này đều được tính bằng cách lấy tổng doanh thu trừ đi tổng chi phí. Tuy nhiên, phần chi phí trừ đi trong công thức tính lợi nhuận có sự khác biệt. Nếu phần trừ đi trong lợi nhuận kế toán là chi phí kế toán thì lợi nhuận kinh tế tính toán chi phí kinh tế, bao gồm cả chi phí kế toán và chi phí cơ hội.
Chi phí cơ hội phát sinh khi doanh nghiệp phải lựa chọn giữa các phương án và từ bỏ các cơ hội khác để thực hiện lựa chọn đó. Đây là loại chi phí ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận kinh tế và đo lường sự khác biệt giữa hiệu quả của hoạt động hiện tại và các phương án tốt nhất khác. Nó là một phép đo tương đối về lợi ích kinh tế của doanh nghiệp.
Trái lại, lợi nhuận kế toán chỉ giúp đánh giá chi tiết và hiệu quả của hoạt động sản xuất kinh doanh, nhưng không phản ánh sự khác biệt tương đối. Đây là một con số tuyệt đối về tổng lợi nhuận của công ty trong một khoảng thời gian cụ thể. Do đó, lợi nhuận kế toán không bao gồm các yếu tố như chi phí cơ hội.
Tóm lại, sự khác biệt giữa lợi nhuận kinh tế và lợi nhuận kế toán nằm ở cách tính chi phí và đo lường hiệu quả. Lợi nhuận kinh tế tính toán chi phí kinh tế và có sự ảnh hưởng của chi phí cơ hội, trong khi lợi nhuận kế toán chỉ tính toán chi phí kế toán và không phản ánh sự khác biệt tương đối.
Lời kết
Bài viết trên đã giải thích chi tiết khái niệm lợi nhuận kế toán là gì, cách tính cũng như những lưu ý về lợi nhuận kế toán để bạn đọc có thể dễ dàng tìm hiểu và có cách tiếp cận tốt nhận với thông số quan trọng này. Bạn có thể tìm đọc thêm nhiều kiến thức hơn tại Mua Bán để không bỏ lỡ những thông tin bổ ích nhé.
Đọc thêm:
- Biểu đồ miền là gì? Cách vẽ biểu đồ miền đơn giản, chi tiết nhất
- Cách bán hàng trên Facebook đơn giản, bùng nổ doanh thu
- Cách viết và 10 mẫu CV xin việc khách sạn ấn tượng nhất
