Đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Văn tỉnh Sóc Trăng (kèm đáp án) mới nhất

I. ĐỌC HIỂU

Câu 1. Thể thơ lục bát

Câu 2. 2 từ láy xuất hiện trong bài thơ: nhè nhẹ, long lanh

HOẶC: chói chang, xập xình, thơm tho …..

Câu 3.

Gợi ý: Là lời nhắc nhở nhẹ nhàng đối với những người đang gặt lúa. Đồng thời bày tỏ thái độ trân trọng, nâng niu của tác giả dành cho những bông lúa trên đồng, và cũng là đối với công sức nắng mưa dãi dầu của người nông dân đã làm ra hạt lúa vàng.

Câu 4.

Gợi ý: Thông điệp rút ra từ bài thơ trên:

– Yêu thiên nhiên, yêu đất nước con người Việt Nam.

– Trân trọng công sức và thành quả lao động của người nông dân.

II. LÀM VĂN

Câu 1

a. Mở đoạn

– Giới thiệu vấn đề: Giá trị của lao động.

b. Thân đoạn

– Giải thích vấn đề: Lao động là hoạt động tạo ra của cải, vật chất để nuôi sống bản thân, tạo giá trị tốt đẹp cho xã hội bằng bản tay, công sức của chính mình. Lao động có vai trò, giá trị to lớn cho con người và xã hội.

– Giá trị của lao động:

+ Giúp con người rèn luyện và gia tăng tư duy, khả năng phán đoán, hoàn thiện và phát triển kinh nghiệm.

+ Giúp con người làm chủ bản thân, làm chủ cuộc sống.

+ Tạo ra của cải, vật chất phục vụ cho đời sống con người.

+ Làm bàn đạp giúp con người thực hiện ước mơ, chinh phục những mục tiêu đã đặt ra.

+ Lao động không chỉ giúp cho bản thân mà còn giúp cho gia đình, xã hội ngày càng phát triển.

HS lấy dẫn chứng minh họa phù hợp.

– Phản đề: Phê phán những người lười biếng, không muốn lao động mà chỉ muốn hưởng thành quả của người khác. Tuy nhiên ngoài lao động, con người cũng cần chú trọng phát triển đời sống tinh thần phong phú, đa dạng.

c. Kết đoạn

– Khẳng định vấn đề/ Liên hệ bản thân: Nhận thức được giá trị của lao động mà bản thân | phải biết cố gắng học tập, lao động hăng say góp phần phát triển xã hội ngày càng tốt | đẹp hơn.

Câu 2

a. Mở bài:

– Tác giả: Nguyễn Quang Sáng sinh năm 1932, quê ở huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang. Trong kháng chiến chống Pháp, ông tham gia bộ đội, hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. Từ sau năm 1954, tập kết ra miền Bắc, Nguyễn Quang Sáng bắt đầu viết văn. Những năm chống Mỹ, ông trở về Nam Bộ tham gia kháng chiến và tiếp tục sáng tác văn học. Tác phẩm của ông thuộc nhiều thể loại: truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch bản phim và hầu như chỉ viết về cuộc sống và con người Nam Bộ trong hai cuộc kháng chiến cũng như trong thời bình.

– Tác phẩm: Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” được viết năm 1966, khi tác giả hoạt động ở chiến trường Nam Bộ và được đưa vào tập truyện cùng tên.

– Nhân vật ông Sáu là nhân vật chính của tác phẩm, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng bạn đọc. Đặc biệt là ở đoạn trích từ: “Tôi vẫn còn nhớ buổi chiều hôm đó… Có cây lược, anh càng mong gặp lại con”. Đoạn trích thể hiện vẻ đẹp của tình phụ tử thiêng liêng, sâu sắc của ông Sáu đối với bé Thu trong những ngày ở chiến khu.

b. Thân bài:

* Giới thiệu khái quát cảnh ngộ gia đình ông Sáu và tình yêu thương ông Sáu dành cho con:

– Đất nước có chiến tranh, ông Sáu phải đi công tác khi con gái chưa đầy một tuổi, khi con lớn lên, ông Sáu không một lần được gặp con, được yêu thương chăm sóc cho con.

– Sau tám năm vào sinh ra tử, khi được về thăm nhà, nỗi khao khát được gặp con, được ôm con vào lòng khiến ông không kìm nén được cảm xúc. Tuy nhiên, khi ông vì vết thẹo trên mặt, vết thương do chiến tranh gây ra nên đứa con gái hồn nhiên, ngây thơ của ông nhất định không chịu nhận cha. Đến khi con gái nhận ra thì cũng là lúc ông phải trở lại chiến trường. Lúc chia tay, ông đã cố nén giọt nước mắt vì cách bộc lộ, tình cảm của con đối với mình khiến ông quá xúc động. Niềm hạnh phúc mà ông hằng mong chờ đã tới nhưng quá ngắn ngủi vì đã đến giờ biệt li. Ông chỉ kịp rút khăn lau nước mắt rồi hôn lên tóc con, lặng lẽ ra đi không hẹn ngày về mang theo một ước nguyện của con là cây lược nhỏ.

* Cảm nhận về vẻ đẹp nội dung của đoạn trích – vẻ đẹp của tình phụ tử thiêng liêng:

– Luôn ghi nhớ như in lời con dặn vội vàng lúc chia tay “Ba về, ba mua cho con một cây lược nghe ba!”. Điều đó thúc giục ông đến việc làm một chiếc lược ngà. Và ông Sáu đã dồn tất cả tình yêu, nỗi nhớ con vào việc làm cây lược ấy. “Lúc rảnh rỗi anh ngồi cưa từng chiếc răng lược cho đến khi hoàn thành, những đêm nhớ con anh lấy cây lược ra ngắm nghía ”.

– Chiếc lược trở thành một vật quý giá, nó làm vơi đi nỗi ân hận và chứa đựng bao nhiêu tình cảm nhớ thương, yêu mến của người cha đối với đứa con trong xa cách. Chiếc lược ngà trở thành một kỉ vật thiêng liêng, nuôi dưỡng tinh thần chiến đấu cho người chiến sĩ trong những ngày gian khổ.

* Vẻ đẹp về hình thức nghệ thuật:

– Đoạn văn là lời kể của một người đồng chí của ông Sáu, người đã chứng kiến toàn bộ quá trình ông làm cây lược tặng con gái và thấu hiểu những suy nghĩ, cảm xúc của ông. Đoạn văn vì thế trở nên khách quan, chân thành.

– Ngôn ngữ văn xuôi giàu tình cảm, khả năng miêu tả tâm lí tinh tế, chính xác, bắt nguồn từ một tâm hồn nhạy cảm và tấm lòng yêu thương, trân trọng con người.

– Đặc biệt, nhà văn đã xây dựng một tình huống truyện rất éo le, bất ngờ mà tự nhiên, cảm động; qua đó, phần nào nói lên sự ác nghiệt của chiến tranh.

c. Kết bài:

Cảm nhận khái quát về đoạn văn, liên hệ bản thân.

I. ĐỌC HIỂU: (3,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu từ câu 1 đến câu 4:

Chàng Làng vẫn thường kiêu ngạo và hãnh diện về tiếng hót của mình hơn hẳn đồng loại. Một hôm, nhân có mặt đông đủ bạn bè họ nhà chim, chú đậu tốt trên cành cao rối ưỡn ngực, vươn cổ cất tiếng hót. Chú hót say sưa và tiếng hót rất hay, khi thì giông giọng của sáo đen, sáo sậu; khi là giọng của chiến chiện, sơn ca; khi là giọng của chích chòe, họa mi… Ai cũng khen chú bắt chước giống thật và tài quá. Cuối buổi “biểu diễn, một chú chim sâu đề nghị: “Bây giờ anh hãy hót tiếng của riêng anh cho bọn em nghe nào!”. Vừa bí vừa xấu hổ, Chàng Làng cất cánh bay thẳng, không dám ngoái cổ lại. Bởi vì xưa nay, Chàng Làng chi quen nhại theo, bắt chước chứ đâu chịu luyện cho mình một giọng hót riêng của chính mình.

(Nguồn: https://dinhthithuycl.violet.vn/entry/show/entry_id/1428506)

Câu 1. Văn bản trên thuộc kiểu văn bản nào (miêu tả, biểu cảm, tự sự, nghị luận)?
Câu 2. Xác định câu cầu khiến trong văn bản.
Câu 3. Vì sao, cuối buổi biểu diễn”, […] Chàng Làng cất cánh bay thẳng, không dám ngoái cổ lại?
Câu 4. Bài học rút ra từ văn bản trên.

II. LÀM VĂN: (7,0 điểm)

Câu 1 (2,0 điểm). Từ nội dung phần Đọc hiểu, em hãy viết đoạn văn nghị luận (độ dài khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về giá trị của sự sáng tạo trong cuộc sống
Câu 2 (5,0 điểm)

                                   Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
                                   Gian nhà không, mặc kệ gió lung lay
                                   Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.
                                   Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh
                                   Sốt run người vừng trán ướt mồ hôi.
                                   Áo anh rách vai
                                   Quần tôi có vài mảnh vá
                                   Miệng cười buốt giá
                                   Chân không giày
                                   Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.
                                   Đêm nay rừng hoang sương muối
                                   Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới
                                   Đầu súng trăng treo.

(Theo Ngữ văn 9, Tập một, NXB Giáo dục, 2011, tr.128-129)

Cảm nhận của em về đoạn thơ trên. Từ đó, bày tỏ lòng tri ân đối với những anh hùng liệt sĩ đã quên mình vì nền độc lập tự do của đất nước.

I. ĐỌC HIỂU:
Câu 1. Kiểu văn bản: tự sự.
Câu 2. Câu cầu khiến: Bây giờ anh hãy hót tiếng của riêng anh cho bọn em nghe nào!
Câu 3. Vì Chàng Làng xấu hổ khi không luyện tiếng hát của riêng mình mà chỉ đi bắt chước người khác.
Câu 4. Học sinh rút ra bài học phù hợp với nội dung đoạn trích. (Gợi ý: Mỗi cá nhân cần tạo ra giá trị, dấu ấn chỉ thuộc riêng về mình. Việc tạo giá trị, dấu ấn riêng góp phần khẳng định và phát huy tính sáng tạo, sự chủ động, bản lĩnh, tự tin của chúng ta.)

II. LÀM VĂN:
Câu 1:
Cách giải:
a. Yêu cầu về hình thức: Viết đúng một đoạn văn khoảng 200 chữ.
b. Yêu cầu về nội dung:
– Giới thiệu vấn đề: Giá trị của sự sáng tạo trong cuộc sống.
– Giải thích: Sáng tạo là những suy nghĩ, hành động mới mẻ không đi theo lối cũ nhưng lại mang đến kết quả tích cực.
– Giá trị của sự sáng tạo trong cuộc sống:
+ Giúp con người phát hiện ra những tiềm năng trong chính bản thân mình.
+ Giúp con người có những cách giải quyết mới lạ mang lại hiệu quả cao.
+ Đưa đất nước, xã hội ngày càng phát triển hơn.
+ Giúp con người rèn luyện được trí tuệ, giúp con người trở nên linh hoạt, nhạy bén hơn trong tất các các vấn đề của đời sống.
– Bàn luận mở rộng:
+ Luôn cố gắng, rèn luyện sự sáng tạo của bản thân.
+ Khuyến khích sự sáng tạo nhưng không được xa rời thực tế.

Câu 2:
Cách giải
1. Mở bài: Giới thiệu chung
2. Thân bài
2.1 Biểu hiện của tình đồng chí:

• Là sự thấu hiểu những tâm tư, tình cảm của nhau:

– Nhân vật trữ tình nói về nỗi lòng của đồng đội mà như đang bộc bạch nỗi lòng của chính mình.

– Thấu hiểu:

• Cảnh ngộ, nỗi bận lòng về hậu phương.
• Ý chí lên đường, tình cảm cách mạng mãnh liệt. Khi cần họ biết hi sinh hạnh phúc cá nhân và dân tộc. Họ bỏ lại ruộng vườn, ngôi nhà – là những tài sản quý giá để vào lính. Từ “mặc kệ” đã nói lên sự lựa chọn dứt khoát ấy.
• Nỗi nhớ quê nhà đau đáu trong tâm hồn người lính: nhân hóa, hoán dụ, ẩn dụ…

=> Người lính mạnh mẽ nhưng không vô tâm; quyết liệt, ý chí nhưng không hề lạnh lùng. Từng giây, từng phút họ đang phải vượt lên minh, tự nén lại những yêu thương, nhung nhớ để cống hiến trọn vẹn cho cuộc kháng chiến của toàn dân tộc.

• Là sự đồng cam, cộng khổ trong cuộc đời người lính:

– Đó là những cơn sốt rét rừng đã từng cướp đi bao sinh mạng, từng là nỗi ám ảnh đè nặng lên cuộc đời người lính. Cách nói “anh với tôi” một lần nữa cho thấy câu thơ không chỉ tả hình ảnh người lính bị cơn sốt rét rừng hành hạ mà còn gợi tình cảm đồng chí, đồng đội khi gian khổ đến cùng cực “sốt run người” vẫn quan tâm, lo lắng cho nhau.
– Đó còn là cái hiện thực thiếu thốn, khó khăn, gian khổ của cuộc đời người lính. Họ đã sống trong hoàn cảnh nghèo nàn về vật chất: thiếu ăn, thiếu mặc, thiếu thuốc men…nhưng họ vượt lên tất cả nhờ sức mạnh của tình đồng chí.
– Đó còn là những khắc nghiệt của khí hậu núi rừng -> Họ vượt lên nhờ tinh thần lạc quan cách mạng, sự ấm áp của tình đồng chí.

• Là niềm yêu thương, gắn bó sâu nặng họ dành cho nhau.

– Hình ảnh “tay nắm bàn tay”:

• Chất chứa bao yêu thương trìu mến.
• Sẵn lòng chia sẻ khó khăn.
• Chứa đựng cả những khao khát bên người thân yêu.

=> Chính tình đồng chí chân thành, cảm động và sâu sắc đã nâng đỡ bước chân người lính và sưởi ấm tâm hồn họ trên mọi nẻo đường chiến đấu.

2.2. Sức mạnh và vẻ đẹp của tình đồng chí:

• Được xây dựng trên nền một hoàn cảnh khắc nghiệt:

– Thời gian, không gian: rừng đêm hoang vu, lạnh lẽo.
– Không khí căng thẳng trước một trận chiến đấu. Trước mắt họ là cả những mất mát, hi sinh không thể tránh khỏi. -> Tâm hồn họ vẫn bay lên với hình ảnh vầng trăng nơi đầu súng (thanh thản kì lạ -> Họ vẫn xuất hiện trong tư thế điềm tĩnh, chủ động “chờ giặc tới”.

=> Nhờ tựa vào sức mạnh của tinh thần đồng đội. Họ “đứng cạnh bên nhau” và trở thành một khối thống nhất không gì lay chuyển nổi.

•  Được biểu hiện qua một hình ảnh thơ độc đáo, đầy sáng tạo: “Đầu súng trăng treo”:

– Vốn là một hình ảnh thơ được cảm nhận từ thực tiễn chiến đấu.
– Song hình ảnh này mang nhiều ý nghĩa biểu tượng phong phú:

• Gợi liên tưởng: chiến tranh – hòa bình, hiện thực – ảo mộng, kiên cường – lãng mạn, chất chiến sĩ – chất thi.
• Gợi vẻ đẹp của tình đồng chí sáng trong, sâu sắc, sự xuất hiện của vầng trăng là một bằng chứng về sức mạnh kì diệu của tình đồng đội. Tình cảm ấy giúp tâm hồn người lính bay lên giữa lúc gay go, khốc liệt của chiến tranh.”
• Gợi vẻ đẹp của tâm hồn người lính – một tâm hồn luôn trong trẻo, tươi mát dẫu phải băng qua lửa đạn chiến tranh.
• Gợi vẻ đẹp tâm hồn dân tộc Việt Nam – một bàn tay giữ chắc cây súng mà trái tim luôn hướng đến những khát vọng thanh bình.

3. Kết bài
– Nội dung: Bài thơ thể hiện chân thực, cảm động một tình cảm lớn mang tính thời đại, đó là tình đồng chí bền chặt, thiêng liêng của những người lính cách mạng. Qua đó tác giả đã khắc họa thành công hình ảnh người lính thời kì đầu chống Pháp.
– Nghệ thuật: Lối miêu tả chân thực, tự nhiên, từ ngữ, hình ảnh giản dị và giàu sức gợi, cảm xúc dồn nén.