Xe ô tô hiện nay được xem là một trong những phương tiện phổ biến nhất. Khi sở hữu một chiếc ô tô ta có thể đi lại cũng như vận chuyển hàng hóa một cách dễ dàng. Bởi chính vì sự tiện lợi ấy mà đã có rất nhiều người sở hữu riêng cho mình một chiếc ô tô để đáp ứng nhu cầu sống. Vậy cấu tạo ô tô như thế nào? Đây là một trong những câu hỏi được nhiều người quan tâm, vậy nên hôm nay Muaban.net sẽ cung cấp cho bạn đọc một số thông tin về cấu tạo ô tô để bạn có thể biết rõ hơn nhé!
Cấu tạo ô tô cơ bản
Động cơ ô tô
Đây là nguồn năng lượng cơ học có vai trò làm nhiệm vụ cung cấp công suất và momen xoắn đến các bánh xe chủ động. Từ đó có thể làm cho ô tô di chuyển. Phần lớn động cơ của ô tô sử dụng là loại động cơ đốt trong 4 kì. Tuy nhiên, hiện tại động cơ hybrid hay động cơ điện đang được chú tâm phát triển. Trong tương lai chúng sẽ dần thay thế cho động cơ đốt trong để có thể cải thiện vấn đề ô nhiễm môi trường.
Hệ thống khung gầm
Khung gầm trong cấu tạo ô tô có kết cấu chung bao gồm nhiều hệ thống chính với các nhiệm vụ và vai trò khác nhau.
- Hệ thống truyền lực: dùng để truyền momen xoắn từ động cơ ô tô đến các bánh xe chủ động, bên cạnh đó cho phép thay đổi độ lớn và chiều hướng của momen xoắn bao gồm các bộ phận như: hộp số, bộ ly hợp, bộ truyền lực chính và bộ vi sai, truyền động các đăng, các bán trục.
- Hệ thống điều khiển: Là hệ thống dùng để điều khiển thay đổi tốc độ của ô tô và hướng chuyển động theo ý muốn của người lái xe; bao gồm các cơ cấu sau: hệ thống phanh và hệ thống lái.
- Hệ thống treo: Dùng để nâng đỡ các động cơ và toàn bộ thân xe. Hệ thống vừa phải đảm bảo độ giảm xóc và vừa đòi hỏi phải có độ cứng cao, giúp hạn chế tần số dao động khi xe di chuyển.
- Lốp ô tô và vành bánh xe: giúp làm giảm các va xóc và tạo lực bám tốt với mặt đường. Đây là bộ phận duy nhất tiếp xúc với mặt đường.
Hệ thống điện – điện tử
Đây là thành phần đóng vai trò cơ bản và rất quan trọng trong cấu tạo ô tô tuy rằng diện tích của nó chiếm rất ít so với toàn bộ kết cấu xe. Nhiều công nghệ thông minh hiện nay đang được tích hợp nhờ hệ thống điện – điện tử ô tô. Đỉnh cao nhất hiện tại của sự thông minh là phát minh xe tự hành Self-driving.
Bao gồm:
- Các thiết bị chiếu sáng: Đèn tín hiệu, đèn pha,…
- Các thiết bị tiện nghi: bên trong buồng lái ô tô bao gồm các thiết bị như radio, máy sưởi, video, hệ thống điều hòa, gạt nước,…
- Các hệ thống khác: hệ thống khởi động, hệ thống cung cấp điện, hệ thống cung cấp nhiên liệu, hệ thống đánh lửa – phun nhiên liệu, hệ thống điều khiển động cơ, …
>>> Xem thêm: Bật Mí 7 Món đồ Chơi Xe Hơi Bạn Nên Có Khi Sử Dụng Xe
Hệ thống động cơ đốt trong
Piston và xi lanh
Piston
Piston có dạng hình trụ, được chuyển động lên – xuống bên trong xi lanh để liên kết với thanh truyền. Khi nhiên liệu được đốt cháy sẽ sinh ra áp suất cao đẩy piston chuyển động lên xuống, từ đó tác động lực lên thanh truyền để làm quay trục khuỷu.
Trên piston có những vòng găng piston hay còn gọi là xéc-măng gắn vào rãnh dọc thân piston. Xéc-măng có nhiệm vụ giúp bảo vệ buồng đốt được đảm bảo đóng kín, ngăn hỗn hợp các nguyên vật liệu, không khí hay khí thải lọt xuống phía dưới, đồng thời ngăn dầu bôi trơn rò rỉ vào buồng đốt .
Xi lanh
Xi lanh là bộ phận bao bọc bên ngoài của chứa buồng đốt bên trong cũng là nơi diễn ra quá trình đốt cháy hỗn hợp khí và nhiên liệu. Đây chính là không gian mà các piston di chuyển lên – xuống.
Động cơ ô tô thông thường có 3 – 12 xi lanh, trong đó phổ biến là 4, 6 và 8 xi lanh. Cách thức bố trí xi lanh bên trong động cơ cũng có nhiều kiểu như là: xếp đối đỉnh chữ V, xếp thẳng hàng chữ I, chữ W. Ngoài ra còn có kiểu xếp phẳng, xếp nằm ngang đối xứng nhau, loại này gọi là động cơ Boxer.
Trục cam – trục khuỷu
Trục khuỷu
Trục khuỷu giúp làm chuyển động tịnh tiến của piston biến đổi thành chuyển động quay. Trục khuỷu có nhiệm vụ nhận lực từ thanh truyền và biến đổi thành momen quay sinh công truyền đến bộ phận công tác, qua đó nhận năng lượng từ bánh đà truyền ngược lại cho piston để thực hiện tiếp quá trình sinh công.
Trên trục khuỷu có cảm ứng vị trí giúp xác lập vị trí và vận tốc quay của trục khuỷu sau đó truyền về ECU động cơ. Nhờ vậy mà ECU hoàn toàn có thể đo lường và thống kê được thời gian phun nguyên vật liệu và đánh lửa đúng mực.
Trục cam
Trục cam gồm nhiều mấu cam, khi trục cam quay các mấu cam sẽ điều khiển xupap để đóng – mở van nạp và van xả ở xi lanh. Có hai loại trục cam đó là trục cam đơn (SOHC) và trục cam đôi (DOHC). Trục cam đơn sẽ điều khiển việc đóng – mở van nạp và van xả. Còn đối với trục cam đôi có hai trục, một để điều khiển van nạp và một để điều khiển van xả.
Xupap
Xupap có dạng hình nấm và đóng vai trò như một loại van nhằm kiểm soát thời gian và lưu lượng của hỗn hợp khí cháy trong động cơ. Xupap giúp đóng – mở van nạp (cửa nạp) và van xả (cửa xả) từ buồng đốt. Hoạt động của xupap được điều khiển bởi trục cam.
Bugi
Bugi có nhiệm vụ tạo ra tia lửa để thực hiện kích hoạt quá trình đốt cháy hỗn hợp nhiên liệu và khí bên trong buồng đốt của động cơ.
Thanh truyền lực và hệ thống bánh răng
Thanh truyền lực kết nối piston và trục khuỷu, biến chuyển động thẳng của piston thành chuyển động xoay trên trục khuỷu.
Hệ thống khoang nội thất
Vô lăng xe
Đây là một bộ phận trong hệ thống lái được điều khiển bởi tài xế. Phần còn lại của hệ thống phản ứng với những tác động từ người lái lên trên vô lăng. Thông qua sự phối hợp giữa hai cặp cơ cấu lái bánh vít – trục vít và thanh răng – bánh răng, đồng thời có thể được hỗ trợ bởi bơm thủy lực.
Bảng táp-lô
- Bảng đồng hồ: Là hệ thống thông tin trong cấu tạo ô tô bao gồm các màn hình đồng hồ, và đèn báo giúp người lái có thể biết được tình trạng hoạt động của các bộ phận chính trong xe.
- Đồng hồ đo tốc độ: Dùng để đo lường và hiển thị tốc độ tức thời của xe. Đây là trang bị tiêu chuẩn trên các phương tiện gắn vào động cơ kể từ năm 1910. Thường được kết hợp với đồng hồ đo quãng đường để thông báo quãng đường xe đã đi được kể từ lúc bắt đầu hoạt động và đồng hồ hành trình để đo được các khoảng cách ngắn.
- Bảng điều khiển: Là bảng bao gồm các công tắc điều khiển những thiết bị tiện ích trong xe như: quạt gió, điều khiển âm thanh, điều khiển gạt nước, máy lạnh, điều khiển đèn…
Công tắc chính (khóa điện): được trang bị ở trục tay lái, bao gồm 4 nấc như sau:
- LOCK: Dùng để khóa tay lái, đồng thời chìa khóa này chỉ có thể đưa vào hoặc rút ra ở nấc LOCK này.
- ACC: Chỉ cung cấp điện cho một số thiết bị cần thiết.
- ON: Chỉ cung cấp điện lúc máy đã hoạt động xong
- START: Đây là vị trí khởi động máy, sau khi vặn khóa đến vị trí này và máy bắt đầu khởi động thì chìa khóa sẽ tự động trả về nấc ON.
Chân thắng – Chân ga
- Chân thắng: Bộ phận này được điều khiển bởi chân phải và được sử dụng trong trường hợp muốn giảm tốc độ hoặc dừng xe lại.
- Chân ga: Đây là bộ phận không thể thiếu trong cấu tạo ô tô, bộ phận này có tác dụng làm cho xe chạy nhanh hơn. Bàn đạp ga có công dụng kiểm soát lượng nhiên liệu bơm vào động cơ xe. Nếu người lái đạp ga đạp càng mạnh, nhiên liệu bơm vào động cơ sẽ càng lớn làm cho xe chạy nhanh hơn. Khi nhả chân ga thì xe sẽ chạy chậm lại.
Bàn đạp ly hợp (đối với xe số sàn)
Bàn đạp ly hợp được điều khiển bằng chân trái của người lái xe và sử dụng khi muốn điều khiển xe ra khỏi một vị trí cố định nào đó, dừng xe và chuyển số mà không bị tắt máy đột ngột.
Để ô tô chuyển động mà không bị rung hay giật, khi nhả bàn đạp ly hợp người lái cần thực hiện theo trình tự: Khoảng 2/3 hành trình đầu hãy nhả nhanh cho đĩa ma sát của ly hợp tiếp giáp với bánh đà. Sau đó khoảng 1/3 hành trình sau nhả từ từ để tăng dần mômen xoắn truyền từ động cơ đến hệ thống truyền lực. Tiếp đến, khi nhả hết bàn đạp ly hợp người lái nên đặt chân xuống sàn xe để tránh hiện tượng trượt ly hợp.
Cần điều khiển số xe
Việc điều khiển cần số xe sẽ tác động đến sự ăn khớp giữa các bánh răng trong hộp số, làm thay đổi sức kéo cũng như tốc độ chuyển động của ô tô.
Ghế ngồi
Để tài xế có thể lái xe một cách an toàn, không mệt mỏi và hành khách cũng có thể thoải mái nghỉ ngơi trên xe thì hệ thống ghế ngồi trên xe là thứ không thể thiếu và đóng vai trò quan trọng.
Tùy theo mẫu xe và phân khúc xe ô tô là hatchback, sedan, MPV, SUV, xe bán tải hay mui trần mà xe sẽ được thiết kế số chỗ ngồi tương ứng. Hiện nay xe có số chỗ ngồi ít nhất là xe 2 chỗ ngồi, thông dụng hơn là xe 7 chỗ ngồi, 5 chỗ ngồi và 4 chỗ ngồi.
Bên cạnh đó, nội thất và ngoại thất của cấu tạo ô tô còn bao gồm cả các nút chức năng và nhiều tiện ích thiết kế khác được trang bị tùy theo từng hãng, phân khúc xe hạng sang hay hạng trung mà nhóm đối tượng hướng đến.
Tham khảo ngay các loại ô tô cũ đang được rao bán trên Muaban.net tại đây:
Các chi tiết ngoại thất của ô tô
- Nắp ca-pô: Đây là phần khung kim loại ở phía đầu xe có công dụng dùng để bảo vệ cho khoang động cơ, nắp ca-pô có thể đóng mở để bảo trì và sửa chữa các bộ phận bên trong ô tô.
- Lưới tản nhiệt: Hầu hết tất cả xe ô tô đều được trang bị thêm lưới tản nhiệt ở mặt trước nhằm để bảo vệ bộ tản nhiệt và động cơ. Bên cạnh đó còn cho phép không khí luồn vào bên trong. Ngoài ra, lưới tản nhiệt này có thể được đặt ở một số vị trí như phía trước bánh xe hoặc trên ở phía sau xe đối với các xe có động cơ đặt phía sau.
- Đèn pha: Đây là một thiết bị chiếu sáng cho mỗi chiếc xe và xe nào cũng có, thường đặt ở hai góc trái phải, nối liền giữa nắp capo và mặt trước của ô tô. Đèn pha có khả năng tạo ra luồng sáng mạnh và tập trung, chiếu ngang mặt đường và có thể chiếu sáng khoảng 100 m. Đèn pha có thể được dùng kết hợp với đèn cốt trong cùng của một chóa đèn, hoặc lắp bổ sung cho ra độ chiếu sáng tối ưu.
- Cản: Là cấu trúc trên xe gắn liền hoặc được tích hợp vào phía trước và phía sau của xe ô tô để hấp thụ các lực tác động khi có xảy ra va chạm. Nó góp phần giảm thiểu các chấn thương cho người ngồi bên trong xe và hư hại ở các bộ phận khác.
- Kính chắn gió: Là một dạng cửa sổ kính nằm được bố trí ở phía trước của ô tô, không chỉ có công dụng dùng để chắn gió, mưa, bụi,…vào trong xe mà còn tham gia vào việc làm gia tăng độ cứng cho kết cấu xe và bảo vệ an toàn cho các hành khách trong một số tình huống va chạm.
- Gương chiếu hậu: Đây là bộ phận không thể thiếu trong cấu tạo ô tô, gương được lắp đặt bên góc của hai cửa trước, nhằm mục đích hỗ trợ cho người lái có thể nhìn thấy khu vực phía sau và hai bên của chiếc xe.
Bài viết trên là một số thông tin hữu ích về cấu tạo ô tô cũng như các công dụng của từng bộ phận của ô tô mà Mua bán đã cung cấp cho bạn đọc. Một khi bạn đã biết rõ và nắm vững những nguyên lý hoạt động của từng bộ phận đã được đề cập như trên thì người lái xe có thể điều khiển chiếc xe tùy theo từng điều kiện khác nhau. Qua đó có thể tối ưu hóa khả năng vận hành cho chiếc xe của bạn.
Chính vì vậy, việc nắm vững cấu tạo ô tô là vô cùng cần thiết để có thể sở hữu công dụng to lớn. Hy vọng rằng qua bài viết này, Muaban.net đã cung cấp được những thông tin có giá trị giúp các bạn có thêm nhiều kiến thức về ô tô. Chúc các bạn thành công!
>>> Xem thêm:
- Bánh răng hành tinh là gì? Cơ cấu và nguyên lý hoạt động của bánh răng hành tinh
- Chi tiết về xe số tự động là gì? Cách chạy xe số tự động ô tô và những lưu ý người mới bắt đầu chuẩn nhất 2022
- Vô lăng ô tô là gì? Hướng dẫn người mới sử dụng vô lăng
