Quỹ đất là gì? Và những vấn đề pháp lý có liên quan

Quỹ đất là một thuật ngữ khá phổ biến, được sử dụng rất nhiều trong lĩnh vực đất đai. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ được bản chất và những quy định pháp lý liên quan đến quỹ đất. Để có cái nhìn cụ thể và chính xác hơn về quỹ đất, hãy cùng Mua Bán tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Thế nào là quỹ đất?

Quỹ đất là khái niệm dùng để chỉ diện tích đất hiện tại của một đơn vị hoặc địa phương. Bao gồm tất cả các loại đất đai dưới sự quản lý của cơ quan chính phủ hay các ban ngành, tổ chức có liên quan.

Quỹ đất có thể được được dùng để xây dựng bệnh viện, nhà ở, trường học, khu nghỉ dưỡng, khu công nghiệp, doanh nghiệp hay được phân chia cho những đối tượng sử dụng đất một cách hợp lý, hợp pháp và đúng mục đích, tuân thủ đầy đủ các điều kiện trong luật đất đai.

Việc sử dụng đất để canh tác và phát triển phải phù hợp với kế hoạch trước mắt hoặc lâu dài của địa phương. Trường hợp quỹ đất còn dư hoặc bỏ trống không sử dụng nhiều thì chính quyền cần tiến hành rà soát và thống kê lại. Từ đó phân chia quỹ đất cho những đối tượng có nhu cầu sử dụng hợp lý.

Ngoài ra, MuaBan.net luôn cập nhật tin đăng mua bán nhà mới nhất bạn có thể tham khảo:

Các loại quỹ đất

Theo quy định của pháp luật, quỹ đất được phân chia thành nhiều loại khác nhau, dựa trên những tiêu chí khác nhau. Tuy nhiên, có hai loại quỹ đất phổ biến thường được nhiều người biết đến đó là quỹ đất công và quỹ đất sạch.

Quỹ đất công 

Khái niệm về quỹ đất công hiện vẫn chưa được quy định rõ ràng trong Luật đất đai. Tuy nhiên, từ các quy định của pháp luật có liên quan, có thể hiểu quỹ đất công là phần đất thuộc sở hữu của toàn dân và do cơ quan Nhà nước đại diện làm chủ sở hữu. Việc sử dụng quỹ đất công khá đa dạng. Ví dụ: Sử dụng cho mục đích công cộng, quốc phòng an ninh, đất giao thông, di tích lịch sử văn hóa,…

Quỹ đất sạch 

Khái niệm cụ thể về quỹ đất sạch trong quy định của Luật đất đai hiện vẫn chưa rõ ràng. Thực chất, có thể hiểu quỹ đất sạch là một thuật ngữ dùng để chỉ những diện tích đất trước đây thuộc diện thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư và đất thu hồi theo quy hoạch được cơ quan nhà nước có thẩm quyền tăng thêm.

Việc triển khai xây dựng quỹ đất sạch đóng một vai trò rất quan trọng trong việc phát triển kinh tế và giúp thu hút các nguồn vốn đầu tư từ các doanh nghiệp. Điều này tránh làm cho chủ đầu tư mất nhiều thời gian quy hoạch và tránh ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng dự án. Vì vậy, hàng năm, nhà nước ta rất chú trọng đến việc xây dựng quỹ đất sạch, bao gồm cả nguồn lực tài chính và nhân lực.

>>> Xem thêm: Đất nền dự án: Bí quyết đầu tư an toàn, hiệu quả

Quỹ đất thuộc quyền quản lý của đơn bị nào?

Tổ chức phát triển quỹ đất là đơn vị công, được thành lập và tổ chức lại theo quy định của pháp luật. Có tư cách pháp nhân, có con dấu riêng, trụ sở riêng và được phép mở tài khoản để hoạt động trong phạm vi quy định của pháp luật. Điều phối các chi nhánh tại các quận, huyện, thị xã, thành phố…

Quỹ đất nằm trong trung tâm phát triển quỹ đất của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Việc sử dụng quỹ đất cần phải tuân thủ đúng các nguyên tắc về khai thác và quản lý. Việc sử dụng hợp lý quỹ đất sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế của thị xã và thành phố nói chung.

Những quy tắc quản lý quỹ đất

Để đảm bảo quá trình sử dụng và phát triển quỹ đất diễn ra một cách hợp lý và tích cực thì Nhà nước đã ban hành những quy định, nguyên tắc quản lý quỹ đất.

Đảm bảo thống nhất, công bằng

“Đất đai là tài sản thuộc quyền sở hữu của toàn dân, do Nhà nước đại diện làm chủ sở hữu và thống nhất quản lý.” Do đó, quỹ đất được xem là một loại tài sản chung, mọi người đều có quyền sử dụng, cùng với đó là nghĩa vụ gìn giữ và phát triển. Mọi đối tượng khi xâm chiếm hoặc chiếm đoạt quỹ đất thành tài sản riêng đều bị nghiêm cấm.

Kết hợp giữa quyền sử dụng và sở hữu

Theo quy định của pháp luật thì quyền sở hữu quỹ đất bao gồm 3 quyền cơ bản: Sử dụng, chiếm hữu, định đoạt. Trong đó, quyền sử dụng là thuật ngữ dùng để chỉ hành động khai thác và hưởng các lợi ích liên quan do quỹ đất được cấp mang lại. Phía cơ quan Nhà nước không tiến hành sử dụng trực tiếp quỹ đất nhưng vẫn tiến hành thu thuế mỗi năm. Thuế này đã bao gồm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập cá nhân và phí sử dụng đất.

Dung hòa mục đích sử dụng

Một trong những yếu tố quan trọng nhất khi phân bổ quỹ đất đó là đảm bảo thực hiện tất cả các lợi ích của người sử dụng. Tuy nhiên, bản chất của đất đai vẫn là tài sản chung, mục đích sử dụng của cá nhân phải dung hòa với lợi ích xã hội. Tuyệt đối không vì lợi ích cá nhân, một nhóm hay một tập thể mà ảnh hưởng đến cá nhân hoặc xã hội.

Sử dụng tiết kiệm và có hiệu quả

Quỹ đất hiện nay đang có xu hướng bị thu hẹp, đặc biệt ở những thành phố lớn. Điều này sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ đến lợi ích của các thế hệ khác trong tương lai. Vì vậy, Nhà nước luôn khuyến khích và có những quy định, giải pháp để việc sử dụng quỹ đất diễn ra hiệu quả, tránh lãng phí, bỏ trống.

>>> Xem thêm: Đất trồng cây – Đầu tư sao cho không tiền mất tật mang?

Những giải pháp phát triển quỹ đất

Quản lý quỹ đất luôn là bài toán nan giải đòi hỏi phải cân bằng giữa lợi ích xã hội, phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Việc giải phóng mặt bằng, thu hồi đất trong thời gian qua vẫn còn nhiều hạn chế. Để khắc phục tình trạng này, Nhà nước ta không ngừng đưa ra các giải pháp để phát triển quỹ đất một cách toàn diện nhất có thể.

Cân nhắc cẩn trọng vấn đề về kinh tế

Quá trình giao đất cho người dân có nhu cầu cần được xem xét kỹ lưỡng, đặc biệt là trong vấn đề phát triển kinh tế. Cần cân nhắc nguồn vốn cho dự án để tránh một số trường hợp xấu có thể dẫn đến lãng phí quỹ đất như:

• Quá trình quy hoạch không đủ kinh phí để đền bù cho người dân, dẫn đến kéo dài thời gian thi công.
• Những dự án đang thi công nhưng thiếu vốn, thậm chí ở nhiều nơi tình trạng này kéo dài nhiều năm vẫn chưa có hướng giải quyết.

Nâng cao công tác kỹ thuật

Một số giải pháp kỹ thuật đem lại hiệu quả cao trong việc quản lý quỹ đất như:

• Tiến hành đo đạc đất hàng năm và nắm rõ số lượng quỹ đất đã và chưa sử dụng.
• Đảm bảo sử dụng quỹ đất có hiệu quả, xây dựng các công trình chuẩn với quy mô đã được cấp phép trước đó.
• Đồng bộ các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng ở từng địa phương.

Chú trọng giải pháp hành chính

Kêu gọi đầu tư và đầu tư đúng mục đích, tập trung vào những vùng có nhiều tiềm năng phát triển. Đồng thời, cần hoàn thiện những quy phạm liên quan, phù hợp với từng giai đoạn phát triển kinh tế, xã hội.

Một số quy định nên được tập trung hoàn thiện như:

• Quy định về đo lường, thu hồi, chuyển đổi đất và cải tạo đất.
• Quy định việc phân công, phân cấp giữa các đơn vị có liên quan.
• Phương thức thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, đấu thầu, đấu giá,…

Ngoài ra nếu bạn có nhu cầu đầu tư sinh lời từ thị trường nhà đất thì Muaban.net sẽ gợi ý cho bạn một vài địa điểm được các nhà đầu tư săn đón và đầu tư trong thời gian qua điển hình như thị trường nhà đất Thái Bình, nhà đất Bình Dương.

Việc hiểu rõ bản chất của quỹ đất sẽ góp phần không nhỏ trong việc phát triển kinh tế và hạn chế tối đa những sai phạm đáng tiếc. Hy vọng qua bài viết trên Mua Bán sẽ giúp bạn hình dung và giải đáp được những vấn đề xoay quanh về quỹ đất và một số câu hỏi liên quan khác. Cùng theo dõi Mua Bán để cập nhật các thông tin thị trường và tin đăng Mua Bán Nhà Đất ở thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội và toàn quốc mới nhất nhé!

>>> Xem thêm:

• Đất thương mại dịch vụ là gì? Có nên mua đất thương mại dịch vụ?
• Đất hỗn hợp là gì? Những điều cần lưu ý về đất hỗn hợp
• Đất thổ canh là gì? Nên lưu ý những điều này khi mua đất thổ canh

Lê Nhi